ΟΣΔΕΛ

Ευρωπαϊκή οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα

URL: https://www.osdel.gr/el/news/1800-ευρωπαϊκή-οδηγία-για-τα-πνευματικά-δικαιώματα

Οι διαβουλεύσεις μεταξύ των Ευρωπαϊκών θεσμών σχετικά με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα συνεχίζονται. Συγκεκριμένα αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το τελικό κείμενο της Οδηγίας που θα τεθεί προς ψήφιση τον Μάρτιο του 2019.

Οι συζητήσεις εστιάζονται στα άρθρα 13 και 16, καθώς οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες ισχυρίζονται ότι η Οδηγία θα επιφέρει λογοκρισία και εμπόδια στη διακίνηση πληροφοριών (εξομοιώνοντας τα καλλιτεχνικά έργα με δεδομένα και πληροφορίες!) ενώ στην πράξη η επιδίωξή τους είναι να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται ανενόχλητες το πολύτιμο περιεχόμενο των καλλιτεχνικών, επιστημονικών, δημοσιογραφικών και λοιπών έργων λόγου. Σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες, τα νεότερα σχέδια του άρθρου 13 έχουν γίνει ευνοϊκότερα προς τις πλατφόρμες, ειδικότερα αναφορικά με περιεχόμενο που ανεβάζουν ιδιώτες χρήστες χωρίς άδεια των δικαιούχων. To γεγονός αυτό, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις κυρίως από τους δικαιούχους του οπτικοακουστικού χώρου και του χώρου της μουσικής, σε σημείο που οι ενώσεις τους να ζητούν την απόσυρση της οδηγίας συνολικά.

Αναφορικά με την εξαίρεση που προβλέπει το σχέδιο της Οδηγίας όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς σκοπούς (άρθρο 4), έχουν πραγματοποιηθεί κάποιες βελτιώσεις στη ρύθμιση. Υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με την εξαίρεση, επιτρέπεται η αναπαραγωγή και η διανομή (και μέσω ψηφιακών μέσων) αποσπασμάτων έργων για εκπαιδευτικούς σκοπούς χωρίς άδεια των δικαιούχων. Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να προβλέψουν ότι η εξαίρεση δεν θα ισχύει εφόσον διατίθενται στην αγορά άδειες, είτε άμεσα από τους δικαιούχους ή και μέσω οργανισμών συλλογικής διαχείρισης που καλύπτουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες. Επίσης μπορούν να προβλέψουν την υποχρέωση καταβολής εύλογης αμοιβής για τη χρήση έργων που προορίζονται για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Το σχέδιο οδηγίας κατοχυρώνει επίσης το δικαίωμα των εκδοτών να συμμετέχουν στα έσοδα της εύλογης αμοιβής για την ιδιωτική χρήση (άρθρο 12) ενώ αναγνωρίζει συγγενικό δικαίωμα στους εκδότες ηλεκτρονικού τύπου (άρθρο 11).

H IFRRO (Διεθνής Ομοσπονδία Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης), της οποίας μέλος αποτελεί και ο ΟΣΔΕΛ, παρακολουθεί τις διεργασίες και υποστηρίζει σε κάθε στάδιο τις θέσεις που αναδιαμορφώνουν όλοι οι οργανισμοί-μέλη της.

Παρά τις αρνητικές εξελίξεις σχετικά με το άρθρο 13, για τους έλληνες συγγραφείς και εκδότες εκπαιδευτικών και επιστημονικών βιβλίων και περιοδικών, η ψήφιση της Οδηγίας είναι πολύ σημαντική και μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για επίλυση χρόνιων προβλημάτων στο χώρο της εκπαίδευσης εφόσον η χώρα μας υιοθετήσει: α) τον κανόνα να υπερισχύουν οι άδειες της εξαίρεσης, και β) τον κανόνα η εξαίρεση να συνοδεύεται με την καταβολή εύλογης αμοιβής. Εάν εξασφαλιστούν τα παραπάνω (τα οποία οφείλουμε να διεκδικήσουμε) τότε θα λυθεί το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης χρήσης – φωτοτυπικής και ψηφιακής αναπαραγωγής αποσπασμάτων εκπαιδευτικών και επιστημονικών βιβλίων στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση, η οποία πραγματοποιείται χωρίς αμοιβή των συγγραφέων και των εκδοτών.

Επίσης οι δημοσιογράφοι και εκδότες ηλεκτρονικού τύπου θα μπορέσουν να προστατέψουν το ηλεκτρονικό περιεχόμενο που δημιουργούν και να έχουν έσοδα από αυτό.

Ο ΟΣΔΕΛ θα συνεχίσει να σας κρατά ενήμερους σχετικά με τις διεθνείς εξελίξεις, και προσβλέπει στη συνδρομή σας για την άσκηση πίεσης προς τους εμπλεκόμενους φορείς και την Πολιτεία, ώστε να υιοθετηθούν επιπλέον κανόνες και να υπάρξει άμεση σχετική νομοθέτηση.