Από μια σύντομη ανασκόπηση των διεθνών εξελίξεων, είναι σαφές ότι στις χώρες όπου η κουλτούρα του σεβασμού στα πνευματικά δικαιώματα θεωρείται εδώ και χρόνια κεκτημένο, οι εταίροι, αναγνώστες, πολιτεία, δημιουργοί και εκδότες, με αλληλοσεβασμό και πνεύμα συνεργασίας, αναζητούν τρόπους αντιμετώπισης και διαχείρισης της κρίσης.

Κράτη που διαθέτουν τις απαιτούμενες τεχνολογικές υποδομές, καθώς και εγκαθιδρυμένα, εδώ και δεκαετίες, συστήματα αδειοδότησης για το σύνολο των εκπαιδευτικών βαθμίδων, είχαν ήδη έτοιμα τα εργαλεία για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες που παρουσιάστηκαν για πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό από απόσταση, δηλαδή από το σπίτι. Από την άλλη πλευρά, οι ΟΣΔ και οι εκδότες, γνωρίζοντας σε βάθος τις ανάγκες της εκπαιδευτικής κοινότητας, προσφέρουν εκτός από τα βιβλία, και τις απαιτούμενες άδειες που καλύπτουν πλήρως την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να αμβλυνθούν οι συνέπειες της κρίσης και να μην διακοπεί η εκπαιδευτική διαδικασία.

Στην Ελλάδα όμως, τα ψηφιακά εργαλεία της δημόσιας εκπαίδευσης δεν ήταν επαρκώς έτοιμα για να καλύψουν την ανάγκη της αυξημένης χρήσης που έχει δημιουργηθεί. Την ίδια στιγμή, ο εκδοτικός κλάδος, όντας περιορισμένος από την Πολιτεία στον ρόλο του παρόχου πανεπιστημιακού συγγράμματος, δεν έχει αναπτύξει ψηφιακές πλατφόρμες, ούτε χρειάστηκε να διασφαλίσει προϋποθέσεις για την ψηφιακή πρόσβαση σε βιβλία, αφού η ζήτηση ήταν ανύπαρκτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι, οι συμβάσεις μεταξύ ελλήνων και ξένων εκδοτών για τη μετάφραση και έκδοση ενός εκπαιδευτικού συγγράμματος στην ελληνική γλώσσα, στην πλειονότητά τους, προβλέπουν περιοριστικά το δικαίωμα της μετάφρασης και κυκλοφορίας σε φυσικό αντίτυπο του βιβλίου, ενώ απαγορεύουν οποιαδήποτε ψηφιακή χρήση. Με άλλα λόγια, ο έλληνας εκδότης, στις περισσότερες των περιπτώσεων, δεν έχει το δικαίωμα να δώσει άδεια για την ψηφιακή χρήση έργων που έχει εκδώσει. Είναι επίσης, εξαιρετικά δύσκολο να ζητήσει την εκχώρηση αυτών των δικαιωμάτων, όταν είναι γνωστό ότι η παράνομη ψηφιακή διακίνηση έργων στη χώρα μας είναι ανεξέλεγκτη.

Ξεπερνώντας όμως τις αντικειμενικές δυσκολίες και προτάσσοντας το υπέρτατο αγαθό της εκπαίδευσης, οι έλληνες εκδότες ανέλαβαν πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε εκπαιδευτικό υλικό. Συγκεκριμένα, οι εκδότες των επιστημονικών βιβλίων ανέλαβαν, καλύπτοντας το σύνολο των εξόδων και διαθέτοντας σημαντικούς ανθρώπινους και υλικούς πόρους, την αποστολή των συγγραμμάτων του εαρινού εξαμήνου, μέσω εταιριών ταχυμεταφορών, στα σπίτια όλων των φοιτητών.

Επίσης, αρκετοί μεμονωμένοι εκδοτικοί οίκοι προσφέρουν δωρεάν πρόσβαση σε audio books και eBooks, ενώ εκδότες και βιβλιοπωλεία προσφέρουν δωρεάν αποστολή των βιβλίων στη διεύθυνση όσων τα αγοράζουν μέσω τηλεφωνικής ή ηλεκτρονικής παραγγελίας. Με αυτές τις δράσεις και οι έλληνες εκδότες συμβάλλουν στην εθνική προσπάθεια «Μένουμε σπίτι», ανταποκρινόμενοι στις αυξημένες ανάγκες του αναγνωστικού κοινού για ενημέρωση, επιμόρφωση και ψυχαγωγία.