ΟΣΔΕΛ

Τα πανεπιστήμια της Κύπρου προσαρμόζουν τη λειτουργία τους στις ανάγκες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

URL: https://www.osdel.gr/el/news/2453-τα-πανεπιστήμια-της-κύπρου-προσαρμόζουν-τη-λειτουργία-τους-στις-ανάγκες-της-εξ-αποστάσεως-εκπαίδευσης

Η πρωτοφανής υγειονομική κρίση, που βιώνει η παγκόσμια κοινότητα τους τελευταίους μήνες έπληξε, μεταξύ άλλων, και τον τομέα της εκπαίδευσης. Η φυσική παρουσία στις αίθουσες, καθώς και η πρόσβαση στις βιβλιοθήκες, ζωτικής σημασίας συστατικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, λόγω των μέτρων, κατέστησαν αδύνατες. Το κλείσιμο των σχολείων και των πανεπιστημίων επέβαλε την υιοθέτηση εναλλακτικών μεθόδων, προκειμένου να συνεχιστεί η αλληλεπίδραση των μαθητών και των σπουδαστών με τους καθηγητές και το εκπαιδευτικό σύστημα εν γένει. Όπως όλοι οι κλάδοι, έτσι και η εκπαίδευση χρειάστηκε να αναπροσαρμόσει τη λειτουργία της, κάτω από ασφυκτική πίεση και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, οι εκδότες και οι Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ), σε διεθνές επίπεδο, έλαβαν σημαντικές πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της συνέχισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των πρωτοβουλιών, ήταν και είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης σε ψηφιακό, συμπληρωματικό, εκπαιδευτικό υλικό. Σε χώρες όπου η εξ αποστάσεως πρόσβαση των σπουδαστών σε ψηφιακό περιεχόμενο βιβλίων και περιοδικών αποτελεί πάγια πρακτική των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σε συνεργασία πάντα με τους ΟΣΔ, η λύση ήταν έτοιμη και δοκιμασμένη, με μόνη διαφορά ότι αυξήθηκε ο όγκος του αναπαραγόμενου υλικού.

Στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, η παροχή πρόσβασης σε ψηφιακό υλικό δεν είναι διαδεδομένη στο χώρο των πανεπιστημίων, με εξαίρεση ελάχιστα ιδρύματα που έχουν ως κύριο αντικείμενο την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Εδώ και περίπου μία δεκαετία, υπάρχει συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) και του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, με αντικείμενο την παροχή συμπληρωματικού εκπαιδευτικού υλικού στους σπουδαστές, που παρακολουθούν, στο σύνολό τους, τα μαθήματα εξ αποστάσεως. Πρόσφατα ξεκίνησε η συνεργασία του ΟΣΔΕΛ και με το Πανεπιστήμιο Νέαπολις Πάφου, και πάλι για τους εξ αποστάσεως σπουδαστές.

Με το ξέσπασμα της κρίσης ο ΟΣΔΕΛ, οργάνωσε ενημερωτική τηλεδιάσκεψη, με αντικείμενο τα προγράμματα αδειοδότησης που παρέχει, στην οποία συμμετείχαν όλα τα υπόλοιπα Πανεπιστήμια της Κύπρου και τα οποία, λόγω της παρακολούθησης μαθημάτων με φυσική παρουσία των σπουδαστών, δεν είχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή αναζητήσει λύσεις για την παροχή συμπληρωματικού υλικού. Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν και στελέχη των δύο, ήδη, συνεργαζόμενων πανεπιστημίων (ΑΠΚΥ και Νεάπολις Πάφου), τα οποία με την εμπειρία τους ως χρήστες, ενημέρωσαν για τα οφέλη που έχουν αποκομίσει τα πανεπιστήμιά τους από τη συνεργασία με τον ΟΣΔΕΛ.

Ο ΟΣΔΕΛ με τα προγράμματα αδειοδότησης, παρέχει τη δυνατότητα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα να ψηφιοποιήσουν και να αναρτήσουν στις πλατφόρμες τους συγκεκριμένα αποσπάσματα από επιστημονικά βιβλία και περιοδικά, στα οποία οι σπουδαστές αποκτούν πρόσβαση ηλεκτρονικά με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών. Τα οφέλη που προκύπτουν από την αδειοδότηση είναι ούτως ή άλλως πολλαπλά για τους φοιτητές, για τους καθηγητές, αλλά και για την ακαδημαϊκή κοινότητα εν γένει. Οι φοιτητές αποκτούν εξ αποστάσεως πρόσβαση, σε μια ευρεία γκάμα εκπαιδευτικών και επιστημονικών συγγραμμάτων και περιοδικών, μέσω του δικτύου του Πανεπιστημίου τους και δεν είναι πλέον υποχρεωμένοι να περιορίζονται στις σημειώσεις. Οι καθηγητές από την άλλη πλευρά, αποκτούν ελευθερία επιλογής υλικού από την ελληνική αλλά και την ξένη βιβλιογραφία, εμπλουτίζοντας τη διδασκαλία τους. Την ίδια στιγμή το Πανεπιστήμιο παρέχει νόμιμα, ελευθερία επιλογών υλικού και αποσπασμάτων στο διδακτικό του προσωπικό, χωρίς περιορισμούς. Τέλος, τόσο οι συγγραφείς, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ανήκουν ή και προέρχονται από το διδακτικό προσωπικό, όσο και οι εκδότες, που είναι οι χρηματοδότες-παραγωγοί των βιβλίων και των περιοδικών, αποζημιώνονται για τη χρήση των έργων τους, ώστε να συνεχίσουν τη συγγραφή και δημιουργία νέων έργων.

Ο ΟΣΔΕΛ αναγνωρίζοντας την αδυναμία των πανεπιστημίων της Κύπρου να αναπροσαρμόσουν λόγω των έκτακτων συνθηκών τους προϋπολογισμούς τους, προχώρησε στην παροχή έκπτωσης 50% στην αδειοδότηση περιεχομένου, που προορίζεται για φοιτητές, οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να παρακολουθήσουν τα μαθήματα εξ αποστάσεως, λόγω της πανδημίας. Η συγκεκριμένη έκπτωση θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος εξαμήνου, ωστόσο, αν το φθινόπωρο παραμείνουν κλειστές οι πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες και δεν θα επιτραπεί η φυσική παρουσία των σπουδαστών στα πανεπιστήμια, εξετάζεται η παράταση της ισχύος της. Σε κάθε περίπτωση, τα προγράμματα αδειοδότησης θα συνεχίσουν να προσφέρονται προς όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με δεδομένο ότι η ανάγκη για πρόσβαση σε συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό είναι διαρκής και τα οφέλη από την απόκτησή τους, μέσω των αδειών του ΟΣΔΕΛ, πολλαπλά. Το ενδιαφέρον από τα κυπριακά πανεπιστήμια ήταν πολύ μεγάλο, και αναμένεται εντός των ημερών η έναρξη της συνεργασίας με τη λειτουργία των προγραμμάτων.

Επιστρέφοντας στην ελληνική πραγματικότητα, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας, δεν επέδειξαν ανάλογα αντανακλαστικά με τα πανεπιστήμια της Κύπρου. Ως αποτέλεσμα αυτού, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στερούνται την πρόσβαση σε συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό, την ίδια στιγμή που παραμένει άγνωστος ο χρόνος επαναλειτουργίας των βιβλιοθηκών. Επιπλέον, τις τελευταίες ημέρες παρατηρούνται μεμονωμένες, προς το παρόν, αναρτήσεις ολόκληρων βιβλίων ή μεγάλων αποσπασμάτων, στην πλατφόρμα eClass, την οποία χρησιμοποιούν όλα τα ΑΕΙ της χώρας, χωρίς προηγουμένως να έχει ζητηθεί οποιαδήποτε άδεια από τους δημιουργούς και τους εκδότες των έργων ή τον ΟΣΔΕΛ, που τους εκπροσωπεί. Είναι προφανές, ότι τέτοιες ενέργειες είναι παράνομες, αντιδεοντολογικές και κατακριτέες. Ο ΟΣΔΕΛ ενεργεί για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία.

Ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου θα συνεχίσει την ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας για τα προγράμματα αδειοδότησης που παρέχει, με στόχο να εξασφαλιστεί για το σύνολό των καθηγητών και των φοιτητών η νόμιμη, ψηφιακή αναπαραγωγή αποσπασμάτων εκπαιδευτικών και επιστημονικών συγγραμμάτων και περιοδικών, και να αποκτήσουν έτσι πρόσβαση σε συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό από τον πλούτο της ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας, πάντα με σεβασμό στα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών.