ΟΣΔΕΛ

Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτή Αυστραλίας: Οι τεχνολογικοί κολοσσοί δεν είναι υπεράνω του νόμου

URL: https://www.osdel.gr/el/news/2470-επιτροπή-ανταγωνισμού-και-καταναλωτή-αυστραλίας-οι-τεχνολογικοί-κολοσσοί-δεν-είναι-υπέρανω-του-νόμου

Το καλοκαίρι του 2019, η Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτή της Αυστραλίας (Australian Competition and Consumer Commission), κατέθεσε στον Πρωθυπουργό της χώρας μια μακροσκελή έκθεση, που περιελάμβανε τη λεπτομερή περιγραφή της δυσχερούς κατάστασης, που επικρατεί στον Τύπο κατά την τελευταία δεκαετία. Η έκθεση αυτή δεν άφηνε κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το γεγονός ότι η κύρια αιτία της πτώσης της δημοσιογραφίας, ήταν η μονοπωλιακή θέση της Google και του Facebook. Δρομολόγησε επίσης μια σειρά από εξελίξεις, που θα μεταβάλουν, στο επόμενο διάστημα, την ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογία και την ειδησεογραφία, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για τον Τύπο.

Στην έκθεσή της, η ACCC διαπιστώνει την ανάπτυξη που καταγράφουν οι ψηφιακές πλατφόρμες, ιδίως η Google και το Facebook, οι οποίες αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της πλειοψηφίας των Αυστραλών, κατέχοντας δεσπόζουσα θέση στην ψηφιακή οικονομία. Διαπιστώνει επίσης, την ύπαρξη ρυθμιστικής ανισορροπίας ανάμεσα στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς και στις ψηφιακές πλατφόρμες. Η ψηφιοποίηση του περιεχομένου και η αύξηση των διαδικτυακών πηγών ειδήσεων, φέρνουν στην επιφάνεια τις αντιφάσεις του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου των ΜΜΕ, που ως συνέπεια έχουν, τη δημιουργία άνισων όρων ανταγωνισμού ανάμεσα στις ψηφιακές πλατφόρμες και στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς. Παρά το γεγονός ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες επιτελούν, όλο και περισσότερο, λειτουργίες παρόμοιες με αυτές των ειδησεογραφικών οργανισμών, όπως π.χ. επιλογή και επιμέλεια περιεχομένου, αξιολόγηση περιεχομένου, κατάταξη και οργάνωση περιεχομένου στο διαδίκτυο, δεν υπάγονται σε κάποιο ανάλογο ρυθμιστικό πλαίσιο.

Γεγονός είναι ότι, οι ψηφιακές πλατφόρμες και οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί είναι ταυτόχρονα ανταγωνιστές και συνέταιροι. Η Google, για παράδειγμα είναι καθοριστικής σημασίας πηγή επισκεψιμότητας για τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς, την ίδια στιγμή που το περιεχόμενο που παράγουν οι τελευταίοι, είναι ζωτικό για την ύπαρξη των ψηφιακών πλατφορμών, όπως η Google. Ο επικεφαλής της αυστραλιανής ρυθμιστικής αρχής, Rod Sims, διαπιστώνει όμως ότι αν και οι ψηφιακές πλατφόρμες χρειάζονται τον Τύπο γενικά, δεν έχουν ανάγκη κάποιον συγκεκριμένο ειδησεογραφικό οργανισμό, με αποτέλεσμα οι πρώτες να αποκτούν διαπραγματευτικό πλεονέκτημα έναντι των δεύτερων. Αυτό, συνεχίζει ο αυστραλός ρυθμιστής, δημιουργεί σημαντική ανεπάρκεια αγοράς, που ζημιώνει τη δημοσιογραφία και κατ΄ επέκταση την κοινωνία.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τις διαπιστώσεις της έκθεσης του ACCC, η Κυβέρνηση της Αυστραλίας ανακοίνωσε ότι προχωρά στη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου, βάσει του οποίου oι ψηφιακές πλατφόρμες, όπως η Google και το Facebook, θα πρέπει στο εξής, να αποζημιώνουν τους εκδότες Τύπου για την εκμετάλλευση του περιεχομένου τους. Απαίτησε επίσης από την Google να έρθει σε συμφωνία με τους εκδότες Τύπου για την αποζημίωσή τους έως τον Ιούλιο του 2020.

Οι ενέργειες αυτές έρχονται αμέσως μετά την απόφαση της Αρχής Ανταγωνισμού της Γαλλίας (Autorité de la Concurrence), η οποία εφαρμόζοντας για πρώτη φορά το άρθρο 15 (δικαίωμα εκδοτών ηλεκτρονικού τύπου), της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα στην Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, υποχρέωσε την Google να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με τους εκδότες Τύπου, με αντικείμενο την καταβολή αποζημίωσης για την εκμετάλλευση του περιεχομένου τους. Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να έχουν oλοκληρωθεί μέχρι τον ερχόμενο Αύγουστο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οι δύο κορυφαίες πλατφόρμες, η Google και το Facebook, όλο αυτό το διάστημα, έχουν κρατήσει διαφορετική στάση απέναντι στις πιέσεις, που υφίστανται από τις ρυθμιστικές αρχές ανά τον κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, το Facebook, μετά τη δημόσια κατακραυγή που δέχτηκε για παραπληροφόρηση και διασπορά δεδομένων των χρηστών του, κατά τις εκλογές του 2016, άλλαξε πολιτική και αποφάσισε να αρχίσει να αποζημιώνει τους εκδότες Τύπου για την εκμετάλλευση του περιεχομένου τους. Η Google, από την άλλη πλευρά, έχει κινηθεί διαφορετικά μέχρι στιγμής, τηρώντας μια μάλλον αμφιλεγόμενη τακτική, σύμφωνα με την οποία δίνει επιχορηγήσεις στους εκδότες Τύπου για πειραματικά, δημοσιογραφικά προγράμματα, που βασίζονται βεβαίως, στην τεχνολογία της.

Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, το Facebook προχώρησε σε διαπραγματεύσεις με τους γάλλους εκδότες, στοχεύοντας, όπως δήλωσε υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρίας, να συνεργαστεί με τις κυβερνήσεις, προκειμένου να συνδράμει τους εκδότες Τύπου να δημιουργήσουν βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα. Διαφαίνεται επίσης και μια αλλαγή στη στρατηγική της Google. Η εταιρία είναι σε συζητήσεις με εκδότες στις ΗΠΑ και στη Γαλλία, προκειμένου να αποκτήσει το δικαίωμα να δημοσιεύει ολόκληρα άρθρα στην πλατφόρμα της, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται επιλογή του σχετικού συνδέσμου, καταβάλλοντας το απαιτούμενο τίμημα.

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, οι αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών της Γαλλίας και της Αυστραλίας θα λειτουργήσουν σαν μοχλός των εξελίξεων, επισπεύδοντας τις αλλαγές. Ο αυστραλός ρυθμιστής, Rod Sims και η γαλλίδα ομόλογός του, Isabelle de Silva αμφισβητούν εμπράκτως μια παγιωμένη, σε παγκόσμιο επίπεδο κατάσταση, το γεγονός δηλαδή ότι η Google και το Facebook μπορούν να εκμεταλλεύονται το περιεχόμενο των ειδησεογραφικών οργανισμών, χωρίς να καταβάλουν το ανάλογο τίμημα. Αμφότερες οι περιπτώσεις, κατά κοινή παραδοχή, θα δημιουργήσουν παγκόσμιο προηγούμενο, σηματοδοτώντας σημαντική πρόοδο στις προσπάθειες των κυβερνήσεων και των ειδησεογραφικών οργανισμών ανά τον κόσμο, να διασφαλίσουν το δικαίωμα αμοιβής των εκδοτών Τύπου.