ΟΣΔΕΛ

Covid-19 και εκδοτικές επιχειρήσεις, ξανακοιτάζοντας τη χρονιά που πέρασε

URL: https://www.osdel.gr/el/news/3076-covid-19-και-εκδοτικές-επιχειρήσεις-ξανακοιτάζοντας-τη-χρονιά-που-πέρασε

Η Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP), παρακολούθησε το διαδικτυακό σεμινάριο, που διοργάνωσε ο αμερικανικός όμιλος Ingram Content Group, με θέμα «Covid-19 και εκδοτικές επιχειρήσεις». Ποιος είναι ο αντίκτυπος της πανδημίας στον κλάδο του βιβλίου; Ποια είναι τα «μαθήματα» που πήραμε; Ποιες είναι οι καλύτερες πρακτικές για το μέλλον; Ποιες αλλαγές ήρθαν για να μείνουν; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες, σε μία προσπάθεια αφενός, αποτίμησης των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της πανδημίας και αφετέρου, εκτίμησης της νέας πραγματικότητας για τον κλάδο του βιβλίου.

Στο πρώτος μέρος του σεμιναρίου οι τοποθετήσεις επικεντρώθηκαν στον αντίκτυπο της πανδημίας στον κλάδο του βιβλίου. Σύμφωνα με τους ομιλητές, επικράτησε η άποψη που κατατάσσει τα βιβλία μεταξύ των ειδών πρώτης ανάγκης και αυτό οδήγησε την Άνοιξη του 2020 σε σημαντική αύξηση των πωλήσεων. Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν οι πωλήσεις μέσω των ηλεκτρονικών πλατφορμών και συνακόλουθα η δυνατότητα έγκαιρης εκτέλεσης και αποστολής της παραγγελίας. Όπως διαπιστώθηκε, το αναγνωστικό κοινό προτίμησε τους καθιερωμένους συγγραφείς, αποφεύγοντας τους πειραματισμούς και επιλέγοντας τίτλους από τους καταλόγους (backlist) των εκδοτών. Οι εισηγητές αναφέρθηκαν επίσης και στις συνέπειες του Brexit, οι οποίες όπως χαρακτηριστικά είπαν, ήταν παρόμοιες με αυτές του Covid-19: αναστάτωση, αβεβαιότητα, αστάθεια, ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Έμφαση δόθηκε στις εξελίξεις στον κλάδο της τεχνολογίας, οποίος παρουσίασε δυναμική ανάπτυξη, εμφανίζοντας αύξηση 30% μέσα στο 2020. Είναι ενδεικτικό της τάσης αυτής, που δεν δείχνει σημάδια κάμψης, ότι όλα σχεδόν τα καταστήματα λιανικής πώλησης με τα οποία συνεργάζεται το Ingram Content Group, διπλασίασαν τις ψηφιακές πωλήσεις τους, πολλά από αυτά στην κατηγορία των εκπαιδευτικών. Εντυπωσιακή ήταν η άνοδος της αγοράς των audiobooks (3,5 δις δολάρια μέσα στο 2020), εμφανίζοντας διψήφιο αριθμό ανάπτυξης. Σε αυτήν την αγορά, υψηλή είναι η ζήτηση για τίτλους αυτοβελτίωσης, επαγγελματικούς, αλλά και για παιδικούς, καθώς οι γονείς αναζητούν τρόπους να αποσπάσουν τα παιδιά από την οθόνη (screen free entertainment). Οι αγοραστές των audiobooks είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν διαφορετικά καταστήματα λιανικής πώλησης και διαφορετικές εφαρμογές, καθώς στρέφονται προς τα συνδρομητικά μοντέλα.

Ο κεντρικός άξονας του δεύτερου μέρους του σεμιναρίου ήταν τα διδάγματα που αποκόμισε ο κλάδος από την υγειονομική κρίση. Οι ομιλητές εξήραν τα γρήγορα αντανακλαστικά που επέδειξαν οι εκδότες. Κατάφεραν έτσι να καλύψουν τη ζήτηση, γεγονός που οδήγησε στη σημαντική ανάπτυξη της αγοράς. Με δεδομένο τον καταλυτικό ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων στη διαμόρφωση της θεματολογίας που απασχολεί την κοινή γνώμη, οι εκδότες άρχισαν να σχεδιάζουν τις εκδοτικές τους προτάσεις, λαμβάνοντας υπόψη τα θέματα που συγκέντρωναν το ενδιαφέρον του κοινού. Σύμφωνα με έναν εισηγητή, οι εκδότες που χρησιμοποίησαν δεδομένα για να είναι στην ίδια γραμμή με τους αναγνώστες, ήταν οι πιο επιτυχημένοι. Οι εκδότες που προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες, έθεσαν ως στόχο να εμφανίζονται τα βιβλία τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις μηχανές αναζήτησης, αλλά και στα περιβάλλοντα ηλεκτρονικού εμπορίου γενικά, όχι μόνο στην Amazon. Το ερώτημα είναι αν αυτές οι αγοραστικές συνήθειες θα συνεχιστούν και στη μετά Covid-19 εποχή. Όπως φαίνεται, ποσοστό 40-60% των αγοραστών θα διατηρήσει τις συνήθειες αυτές και ως εκ τούτου, η στρατηγική της ομοιόμορφης και συνεπούς παρουσίας σε όλα τα διαθέσιμα κανάλια πωλήσεων και μάρκετινγκ (π.χ. ηλεκτρονικά καταστήματα, κοινωνικά δίκτυα, φυσικά καταστήματα, κτλ.) είναι το μέλλον.

Το τελευταίο μέρος ήταν αφιερωμένο στις αλλαγές που ήρθαν για να μείνουν και στις βέλτιστες πρακτικές που θα φανούν χρήσιμες στον κλάδο, καθώς η παγκόσμια κοινότητα οδεύει στη μετά Covid-19 εποχή. Σύμφωνα με τους ομιλητές, το καταναλωτικό τοπίο άλλαζε ριζικά. Οι εκδότες, όπως αποδείχθηκε, μπορούν να κατανοήσουν και να παρακολουθήσουν τις αλλαγές και αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε ευκαιρία για τον κλάδο. Τα δεδομένα που θα διαμορφώσουν την κατάσταση είναι από ποια σημεία επιλέγουν οι αναγνώστες να αγοράσουν τα βιβλία τους, σε ποιον στρέφονται για συμβουλές και πώς οι εκδότες μπορούν να επηρεάσουν αυτές τις παραμέτρους. Δεν υπάρχει μία συνταγή, σύμφωνα με τους εισηγητές. Οι εκδότες πρέπει να είναι προνοητικοί και να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες, να προσπαθούν να συγκεντρώσουν δεδομένα, να παρακολουθούν τις τάσεις και να προσαρμόζουν ανάλογα την επιχειρηματική στρατηγική τους. Οι εκδότες πρέπει επίσης να κατανοήσουν ότι η αλλαγή της αγοραστικής συμπεριφοράς είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα: οι καταναλωτές δεν αγοράζουν ένα προϊόν επειδή το υπαγορεύει η αγορά, αλλά επειδή τους είναι χρήσιμο, απαραίτητο ή και ευχάριστο. Συνεπώς οι εκδότες και οι βιβλιοπώλες πρέπει να σχεδιάσουν και να προσφέρουν στο αναγνωστικό κοινό βιβλία που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του. Οι εισηγητές κλείνοντας έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στη βελτιστοποίηση του καταλόγου και στην ανάγκη να είναι ανιχνεύσιμος στο διαδίκτυο, ώστε να αυξάνονται οι ηλεκτρονικές πωλήσεις. Οι εκδότες πρέπει επίσης να λάβουν υπόψη τους, κατά τη διαμόρφωση της επιχειρηματικής στρατηγικής τους, τη σημασία των συμπράξεων, τη δύναμη των προσώπων που επηρεάζουν την κοινή γνώμη και βεβαίως να επενδύσουν στο ψηφιακό μάρκετινγκ.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε το σεμινάριο μαγνητοσκοπημένο εδώ.

(Μάιος 2021)