Με τιμώμενη χώρα την Ελλάδα πραγματοποιείται η 53^η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Καΐρου (Cairo International Book Fair) από τις 26 Ιανουαρίου έως τις 7 Φεβρουαρίου 2022 στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Αιγύπτου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και παλαιότερη έκθεση βιβλίου του αραβικού κόσμου, την οποία διοργανώνει o Γενικός Οργανισμός Βιβλίου Αιγύπτου (General Egyptian Book Organization), με τη συμμετοχή 1.200 εκδοτών από 125 χώρες και περισσότερων από δύο εκατομμύρια επισκεπτών.

Η συγκεκριμένη τιμητική συμμετοχή αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία, ώστε το αραβόφωνο κοινό να γνωρίσει καλύτερα τόσο την κλασική, όσο και τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική παραγωγή και τους δημιουργούς της. Ταυτόχρονα, προσφέρει τη δυνατότητα στα ελληνικά γράμματα να προσεγγίσουν έργα της αραβικής ποίησης και λογοτεχνίας, μέσω των υφιστάμενων και αναδυόμενων δυνατοτήτων συνεργασίας, μεταξύ της ελληνικής και της αραβικής εκδοτικής επιχειρηματικότητας.

Όψεις της σύγχρονης εκδοτικής παραγωγής και του ελληνικού πολιτισμού ευρύτερα θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν οι επισκέπτες του Ελληνικού Περιπτέρου, στο οποίο θα φιλοξενηθούν εκδόσεις επιλεγμένων θεματικών ενοτήτων, όπως: Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας και Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2020, εκδόσεις μουσείων και πολιτιστικών ιδρυμάτων, τίτλοι ελληνικών βιβλίων μεταφρασμένων στην αραβική γλώσσα, εκδόσεις σχετικές με το έργο και τη ζωή του Κ. Π. Καβάφη στην αραβική, στην ελληνική και σε άλλες γλώσσες, γκράφικ νόβελ και κόμικς, εκδόσεις των ελληνικών κοινοτήτων Αιγύπτου κ.ά.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην προώθηση του νέου μεταφραστικού προγράμματος GreekLit το οποίο έχει ήδη ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό δίκτυο ENLIT-European Network for Literary Translation και θα παρουσιαστεί επισήμως στην αραβική αγορά βιβλίου σε συνεργασία με τον Οργανισμό Βιβλίου και το Κέντρο Μετάφρασης Αιγύπτου. Στην ελληνική αποστολή συμμετέχουν εκπρόσωποι ελλήνων εκδοτών, κατόπιν προσκλήσεως από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και τον Σύνδεσμο Αιγυπτίων Εκδοτών.

Το βιβλιόφιλο κοινό θα έχει επίσης την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά έλληνες συγγραφείς των οποίων τα βιβλία έχουν μεταφραστεί πρόσφατα στην Αίγυπτο, συγκεκριμένα τους: Πέρσα Κουμούτση, «Αλεξανδρινές φωνές», Αμάντα Μιχαλοπούλου, «Πώς σκότωσα την καλύτερη μου φίλη», Δημήτρη Σωτάκη, «Η ανάσταση του Μάικλ Τζάκσον» και Αλέξανδρο Κιτροέφ, «The Greeks and the Making of Modern Egypt». Οι παρουσιάσεις των βιβλίων τους πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τους μεταφραστές και τους αιγύπτιους εκδότες τους.

Το πλούσιο και πολυθεματικό πρόγραμμα της Ελλάδας ως τιμώμενης χώρας περιλαμβάνει επίσης:

• Αφιέρωμα στον μεγάλο αλεξανδρινό ποιητή Κ. Π. Καβάφη, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 50 βιβλία για τον Καβάφη στην αραβική, την ελληνική και σε άλλες γλώσσες, καθώς και την παρουσίαση του ψηφιακού αρχείου Καβάφη από το Ίδρυμα Ωνάση. Το αφιέρωμα συμπληρώνει εικαστική έκθεση έργων σύγχρονων καλλιτεχνών εμπνευσμένων από το έργο και τον βίο του Καβάφη σε επιμέλεια της Λουίζας Καραπιδάκη.
• Συζήτηση για τις αμφίδρομες πολιτιστικές και μεταφραστικές σχέσεις Ελλάδας και Αιγύπτου από την αρχαιότητα έως σήμερα και τη συμβολή των ελληνιστών-μεταφραστών στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στην Αίγυπτο, με τη συγγραφέα και μεταφράστρια Πέρσα Κουμούτση και τον ελληνιστή και μεταφραστή Χάλεντ Ραούφ, οι οποίοι τιμήθηκαν πρόσφατα με το διεθνές Βραβείο για τη Μετάφραση και τη Διεθνή Κατανόηση του Διεθνούς Οργανισμού Sheikh Hamad, στην κατηγορία «Life Achievement».
• Τιμητική εκδήλωση για τον μεγάλο στοχαστή και λογοτέχνη Ταχά Χουσεΐν, ιδρυτή των ελληνικών σπουδών στην Αίγυπτο και σε όλον τον αραβικό κόσμο.
• Συζήτηση για τη σύγχρονη κλασική ελληνική λογοτεχνία, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του βιβλίου «Συγκριτική Ελληνική Λογοτεχνία υπό το φως των νέων κριτικών θεωριών και διεπιστημονικών μεθόδων» του Δρ Χισάμ Νταρουίς, καθηγητή Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιου του Καΐρου.
• Συζήτηση με θέμα «Το σύγχρονο ποιητικό τοπίο στην Ελλάδα και την Αίγυπτο» και η διδασκαλία της ελληνικής ποίησης στο τμήμα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Καΐρου.
• Εκδήλωση για την «Ελληνική Γλώσσα στην Αίγυπτο» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας (9 Φεβρουαρίου) σε συνεργασία με το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καΐρου.
• Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση: «Το έντομο του ήλιου –με αφορμή το ταξίδι ενός σκαραβαίου, συνομιλούν θεοί της Αιγύπτου με θεούς του Ολύμπου» και «Ο μικρός Ρήγας και τα μυστικά σύμβολα της Χάρτας», από τη συγγραφέα και εικονογράφο Λήδα Βαρβαρούση.

Στο πρόγραμμα των πολιτιστικών εκδηλώσεων συμμετέχουν μαθητές από τα ελληνικά σχολεία Καΐρου (Αμπέτειος και Αχιλλοπούλειος Σχολή) με τη συνεργασία του γραφείου Συντονισμού Εκπαίδευσης Β. Αφρικής και Μ. Ανατολής, με αναγνώσεις ποιημάτων, μεταφραστικές δοκιμές λογοτεχνικών κειμένων κ.ά.

Την ευθύνη για τη διοργάνωση της ελληνικής συμμετοχής έχουν αναλάβει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ) με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Κάιρο. Για τη διαμόρφωση του πολιτιστικού προγράμματος, το ΕΙΠ συνεργάστηκε με τους παρακάτω φορείς πολιτισμού και παιδείας: Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας, Αρχείο Καβάφη/Ίδρυμα Ωνάση, Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καΐρου, Γραφείο Συντονισμού Εκπαίδευσης Β. Αφρικής και Μ. Ανατολής, καθώς και με τις ελληνικές κοινότητες Αλεξανδρείας και Καΐρου.

(Ιανουάριος 2022)