«Ο ιταλικός εκδοτικός κλάδος συγκρατήθηκε και εδραιώθηκε σε σχέση με την προ πανδημίας εποχή, αλλά πλέον βρίσκεται αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις», δήλωσε ο Ricardo Franco Levi, πρόεδρος της Ένωσης Ιταλών Εκδοτών (AIE) και της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP), μιλώντας στο κλείσιμο των εργασιών του σεμιναρίου που διοργάνωσε το ίδρυμα Scuola per Librai Umberto e Elisabetta Mauri. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου παρουσιάστηκαν η έρευνα που εκπονήθηκε σε συνεργασία με τη Nielsen BookScan.

Το 2022, τα έσοδα από τις πωλήσεις των έντυπων βιβλίων, μυθοπλασίας και μη, που πωλήθηκαν στα φυσικά βιβλιοπωλεία, στο διαδίκτυο και στις μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης ανήλθαν σε 1,671 δισ. ευρώ ενώ ο αριθμός των αντιτύπων στα 112,6 εκατ. Διαπιστώνεται μικρή μείωση σε σχέση με το 2021 (-2,3% σε αξία και -2,4% σε αντίτυπα), αλλά και σαφής αύξηση σε σχέση με το 2019 (+13,1% σε αξία και +13,3% σε αντίτυπα). Με άλλα λόγια, το 2022 οι Ιταλοί αγόρασαν 13 εκατ. περισσότερα βιβλία από το 2019.

«Αντιμέτωποι με τον διψήφιο πληθωρισμό που επιβαρύνει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, οι εκδότες διατήρησαν σταθερές τις τιμές, αλλά η αύξηση του κόστους του χαρτιού και της ενέργειας μείωσε σημαντικά τα περιθώρια κέρδους, θέτοντας σε κίνδυνο τους πιο ευάλωτους κρίκους της αλυσίδας εφοδιασμού, όπως είναι οι μικροί εκδότες και τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία. Σύμφωνα με τον Franco Levi, αυτά είναι τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν τώρα που η Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο ετοιμάζονται να συζητήσουν νέο νόμο για το βιβλίο».

Σε παγκόσμιο επίπεδο η ιταλική εκδοτική βιομηχανία κατατάσσεται στην έκτη θέση (μετά τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία), ενώ σε ευρωπαϊκό καταλαμβάνει την τέταρτη. Η Γαλλία ακολουθώντας την τάση της Ιταλίας, εμφάνισε ισχυρή ανάπτυξη το 2021, η οποία ακολουθήθηκε από πτώση το 2022. Η Γερμανία, με πτώση 2,1% το 2022, είχε μέτρια ανάπτυξη το 2021. Τέλος, η Ισπανία είναι η μόνη μεγάλη χώρα που καταγράφει, μετά από μια πολύ θετική επίδοση το 2021, σημαντική ανάπτυξη (+5,5%) και το 2022.

Η λιανική τιμή των βιβλίων δεν αυξήθηκε. Η μέση τιμή διατηρήθηκε στα 14,84 ευρώ, στα ίδια επίπεδα με το 2021 και κατά 0,9% χαμηλότερη από το 2019.

Η αγορά των ακουστικών βιβλίων παρουσίασε αυξητική τάση, ενώ η αγορά των ηλεκτρονικών μειωτική. Η αξία της αγοράς, 1,671 δισ. ευρώ μόνο για τα έντυπα βιβλία, αυξάνεται στα 1,775 δισ. ευρώ (-2,5% σε σχέση με το 2021) αν συνυπολογίσουμε και τα ακουστικά βιβλία και τα ηλεκτρονικά βιβλία. Ειδικότερα, τα ακουστικά βιβλία, από 24 εκατ. ευρώ (αξία συνδρομών) το 2021 ανήλθαν σε 25 εκατ. ευρώ το 2022, αυξημένα κατά 4,2%. Η αγορά των ηλεκτρονικών βιβλίων έπεσε, από 86 εκατ. ευρώ σε 79 εκατ. ευρώ, μείωση 8%.

Οι πωλήσεις αυξήθηκαν στα φυσικά καταστήματα ενώ μειώθηκαν στα ηλεκτρονικά και στις μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης. Μετά την κατάρρευση που υπέστησαν το 2020, τα φυσικά βιβλιοπωλεία συνέχισαν την ανάκαμψή τους και έκλεισαν το έτος με πωλήσεις 889 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 1% σε σχέση με το προηγούμενο. Όμως το ποσό αυτό δεν είναι αρκετό για να αντισταθμίσει τις απώλειες του διαδικτύου (οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 5% στα 705 εκατ. ευρώ) και των μεγάλων αλυσίδων λιανικής πώλησης που συνεχίζει την πτώση του με -10% στα 77 εκατ. ευρώ.

Το πρώτο κανάλι αγοράς βιβλίων είναι τα φυσικά βιβλιοπωλεία των οποίων το μερίδιο αγοράς αυξήθηκε στο 53,2%, ακολουθεί το διαδίκτυο με 42,2%, ενώ η διανομή μεγάλης κλίμακας έπεσε στο 4,6%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κινήθηκαν όλοι οι τίτλοι, όχι μόνο τα ευπώλητα. Οι 100 τίτλοι με τις μεγαλύτερες πωλήσεις αντιπροσωπεύουν μόνο το 8,1% της συνολικής αγοράς σε αξία και το 7,1% από πλευράς αντιτύπων: σημάδι μιας αγοράς που κατανέμεται σε έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό τίτλων. Σε σύγκριση με το 2019, ο κατάλογος αυξήθηκε κατά 18%, οι νέες κυκλοφορίες κατά 8%.

Η τάση ανά είδος το 2022 ήταν πολύ ανομοιόμορφη, με έντονη αύξηση σε όλα τα μυθιστορήματα (κόμικς +8,6%, ξένο μυθιστόρημα +7%, ιταλικό μυθιστόρημα +4,9%) και σημαντική μείωση στα γενικά μη μυθιστορήματα (-8,6%) και στα επαγγελματικά (-12,3%). Εξαιρουμένων των πρώτων τεσσάρων εβδομάδων του έτους και της θερινής περιόδου, οι εκατό κορυφαίοι τίτλοι είχαν μικρότερες πωλήσεις το 2022 από το 2021, ένδειξη μιας αγοράς που στηρίζεται περισσότερο στον κατάλογο παρά στις νέες κυκλοφορίες.

Μεταξύ των βιβλίων που σημείωσαν τη μεγαλύτερη επιτυχία κατά τη διάρκεια του έτους σε σύγκριση με το 2021: τα οικιακά εγχειρίδια αυξήθηκαν κατά 247%, τα ιταλικά ερωτικά μυθιστορήματα (+194%), το ιταλικό chick lit (+184%), τα κόμικς για την ηλικιακή ομάδα 10-13 ετών (+64%), τα κουίζ αναψυχής (+61%), τα ξένα ρομαντικά μυθιστορήματα (+49%), οι τουριστικοί οδηγοί (+48%).

Η παρουσίαση στα αγγλικά είναι διαθέσιμη εδώ.

(Φεβρουάριος 2023)