Τρεις γλώσσες που εκπροσωπούνται για πρώτη φορά, ένα συγγραφικό-μεταφραστικό δίδυμο συζύγων, ένας συγγραφέας που κάποτε είχε δηλώσει «νεκρός», ποιητές, σεναριογράφοι και πρώην φρουροί ασφαλείας. Όπως αναφέρει η Sarah Shaffi στο άρθρο της στον ιστότοπο των Βραβείων Booker, αυτά είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά της εφετινής μακράς λίστας του Διεθνούς Βραβείου Booker.

Οι υποψήφιοι για το Βραβείο τίτλοι προέρχονται από μεγάλο αριθμό ηπείρων, εθνών και γλωσσών. Η μακρά λίστα είναι μια ευκαιρία να ανακαλύψουν οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες ένα ευρύ φάσμα μεταφρασμένης λογοτεχνίας, που περιλαμβάνει καθιερωμένους συγγραφείς αλλά και ενδιαφέρουσες φωνές, λιγότερο γνωστές.

Ακολουθούν τα 13 βασικά σημεία, που σύμφωνα πάντα με τη Sarah Shaffi, οι αναγνώστες πρέπει να γνωρίζουν για τα βιβλία, τους συγγραφείς και τους μεταφραστές που είναι υποψήφιοι για το εφετινό Βραβείο.

1. Στη μακρά λίστα εφέτος περιλαμβάνονται 11 γλώσσες και 12 χώρες. Δίπλα στις πιο συχνά μεταφρασμένες γλώσσες, όπως είναι τα γαλλικά και τα γερμανικά, υπάρχουν τρεις που δεν έχουν εμφανιστεί ποτέ στο παρελθόν στη μακρά λίστα: τα βουλγαρικά (Time Shelter, Georgi Gospodinov, μετάφραση Angela Rodel. Στα ελληνικά κυκλοφορούν βιβλία του Gospondinov από τις Εκδόσεις Ίκαρος), τα καταλανικά (Boulder, Eva Baltasar, μετάφραση Julia Sanches) και τα ταμίλ (Pyre, Perumal Murugan, μετάφραση Aniruddhan Vasudevan).

2. Υπάρχει ένα χάσμα 54 ετών μεταξύ του γηραιότερου και του νεότερου συγγραφέα της λίστας. Η Maryse Condé, 89 ετών, υποψήφια για το The Gospel According to the New World, σε μετάφραση του Richard Philcox, είναι ο γηραιότερος άνθρωπος που μπήκε ποτέ στη μακρά λίστα του Διεθνούς Βραβείου Booker. Γεννημένη στη Γουαδελούπη, μικρότερη από οκτώ αδέλφια, η Condé χαρακτηρίζεται από τους κριτές της Επιτροπής ως «η μεγάλη φωνή της Καραϊβικής». Η νεότερη συγγραφέας στην εφετινή λίστα είναι η Amanda Svensson, 35 ετών, η οποία είναι υποψήφια για το βιβλίο της A System So Magnificent it is Blinding, σε μετάφραση της Nichola Smalley. Ο νεότερος μεταφραστής είναι ο Reuben Woolley, 24 ετών, ο οποίος έχει μεταφράσει το Jimi Hendrix Live in Lviv του Andrey Kurkov.

3. Η Maryse Condé και ο μεταφραστής της Richard Philcox είναι το πρώτο ανδρόγυνο που προτάθηκε ποτέ για το Βραβείο. Η Condé, η οποία πάσχει από εκφυλιστική νευρολογική διαταραχή που δυσκολεύει την όραση, υπαγόρευσε το The Gospel According to the New World στον σύζυγό της Philcox, ο οποίος στη συνέχεια το μετέφρασε στα αγγλικά.

4. Δύο από τους συγγραφείς της μακράς λίστας έχουν προταθεί ξανά στο παρελθόν. Η Maryse Condé ήταν υποψήφια για το Διεθνές Βραβείο Booker το 2015, όταν ο θεσμός του Διεθνούς Βραβείου Booker λειτουργούσε με την προηγούμενη μορφή του και τιμούσε συγγραφείς για το σύνολο του έργου τους.

Ο γερμανός συγγραφέας Clemens Meyer ήταν υποψήφιος στη μακρά λίστα το 2017 για το Bricks and Mortar. Εφέτος είναι υποψήφιος για το While We Were Dreaming, το μυθιστόρημα με το οποίο εμφανίστηκε στα γράμματα, που εκδόθηκε στα γερμανικά το 2006 αλλά μόλις τώρα μεταφράστηκε στα αγγλικά από την Katy Derbyshire -η οποία είχε επίσης μεταφράσει το Bricks and Mortar.

Εκτός από την Derbyshire, τρεις ακόμη από τους μεταφραστές του καταλόγου (Nichola Smalley, Jeremy Tiang και Frank Wynne) έχουν προταθεί και στο παρελθόν. Οι Tiang και Wynne ήταν επίσης κριτές για το Βραβείο του 2022.

5. Το While We Were Dreaming του Clemens Meyer δεν είναι το μόνο μυθιστόρημα για το οποίο μεσολάβησε μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ της δημοσίευσης στην πρωτότυπη γλώσσα του και της μετάφρασής του στα αγγλικά. Το Whale του κορεάτη συγγραφέα Cheon Myeong-kwan, σε μετάφραση της Chi-Young Kim, εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Νότια Κορέα το 2003.

6. Η μεταφράστρια της Amanda Svensson, Nichola Smalley, θα έχει εφέτος διπλό ρόλο. Εκτός του ότι είναι η ίδια υποψήφια, προωθεί και το Baltasar's Boulder, το οποίο εκδίδεται από τον εκδοτικό οίκο And Other Stories, όπου η Smalley εργάζεται ως υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων.

7. Στον εφετινό κατάλογο υπάρχουν συγγραφείς που εκπροσωπούν την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, ωστόσο η ήπειρος με τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση είναι η Ευρώπη, με οκτώ υποψηφιότητες συγγραφέων, που καλύπτουν τη Βουλγαρία (Gospodinov), τη Νορβηγία (Vigdis Hjorth για το Is Mother Dead, σε μετάφραση Charlotte Barslund), Γαλλία (Condé, καθώς και Laurent Mauvignier για το The Birthday Party, σε μετάφραση Daniel Levin Becker), Γερμανία (Meyer), Ισπανία (Baltasar), Ουκρανία (Andrey Kurkov για το Jimi Hendrix Live in Lviv, σε μετάφραση Reuben Woolley) και Σουηδία (Svensson).

8. Η γαλλική γλώσσα είναι η γλώσσα με τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση, καθώς τρία από τα μυθιστορήματα που περιλαμβάνονται στη μακρά λίστα είναι γραμμένα αρχικά στα γαλλικά. Ωστόσο, καθένας από τους τρεις συγγραφείς -η Condé, ο Mauvignier και ο GauZ', ο οποίος είναι από την Ακτή Ελεφαντοστού- κομίζουν κάτι διαφορετικό. Η Condé γεννήθηκε στη Γουαδελούπη και ήταν επίσης ομότιμη καθηγήτρια γαλλικών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, ο Mauvignier γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γαλλία -στα ελληνικά κυκλοφορούν βιβλία του από τις εκδόσεις Άγρα και Σοκόλη- ενώ ο GauZ' μεγάλωσε στην Ακτή Ελεφαντοστού.

9. Δύο από τους συγγραφείς είχαν κοινή επαγγελματική πορεία, τόσο ο Clemens Meyer όσο και ο GauZ' (πραγματικό όνομα Patrick Armand-Gbaka Brede) εργάστηκαν ως φύλακες. Ο Meyer ήταν επίσης οδηγός περονοφόρου οχήματος.

10. Το έργο αρκετών συγγραφέων εκτείνεται πέρα από τη συγγραφή μυθιστορημάτων. Ο GauZ' είναι φωτογράφος και αρχισυντάκτης της σατιρικής οικονομικής εφημερίδας News & co του Ελεφαντοστού. Η Svensson είναι η ίδια μεταφράστρια -είναι η σουηδέζα μεταφράστρια της υποψήφιας για το Βραβείο Ali Smith. Ο Myeong-kwan είναι σκηνοθέτης κινηματογράφου. Οι Gospodinov, Wynne και Baltasar είναι ποιητές.

11. Οι Svensson και GauZ' είναι οι δύο από τους τρεις συγγραφείς που συγκαταλέγονται στη λίστα για τα πρώτα τους βιβλία που μεταφράστηκαν στα αγγλικά. Ο τρίτος είναι ο κινέζος θεατρικός συγγραφέας Zou Jingzhi, υποψήφιος για το Ninth Building, σε μετάφραση του Jeremy Tiang.

12. Ο ουκρανός συγγραφέας Andrey Kurkov γράφει τα έργα μυθοπλασίας στα ρωσικά (για τα έργα μη μυθοπλασίας γράφει στα ουκρανικά καθώς και στα ρωσικά), που είναι η γλώσσα των γονέων του και του ενός τρίτου περίπου των Ουκρανών. Αλλά ο συγγραφέας -αναμφισβήτητα ο πιο διάσημος εν ζωή συγγραφέας της Ουκρανίας- δήλωσε ότι δεν θα γράψει άλλα βιβλία στα ρωσικά, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Στα ελληνικά τα βιβλία του Kurkov κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του είναι η συλλογή των κειμένων και των εκπομπών του από το Κίεβο με τίτλο Diary of an Invasion.

13. Ο Perumal Murugan, εμφανίζεται στη λίστα, παρότι κάποτε είχε δηλώσει τον συγγραφικό του «θάνατο». Ο Murugan αντιμετώπισε σφοδρές αντιδράσεις κατά του μυθιστορήματός του One Part Woman από ομάδες ινδουιστών και μέλη καστών και το 2015 ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να σταματήσει να γράφει. Ζήτησε επίσης από τους εκδότες να αποσύρουν από την κυκλοφορία όλα τα μυθιστορήματά του. Επέστρεψε από την αυτοεπιβαλλόμενη σιωπή του το 2017 με το μυθιστόρημα Poonachi: Or The Story of a Black Goat.

Το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ (The International Booker Prize) απονέμεται κάθε χρόνο σε ένα βιβλίο που έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και το οποίο κυκλοφορεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιρλανδία. Το έπαθλο των 50.000 λιρών μοιράζεται μεταξύ του συγγραφέα και του μεταφραστή του. Επίσης, κάθε υποψήφιος συγγραφέας και κάθε υποψήφιος μεταφραστής λαμβάνει 2.500 λίρες. Η βραχεία λίστα των έξι βιβλίων θα ανακοινωθεί την Τρίτη 18 Απριλίου. Το βιβλίο που θα βραβευθεί θα ανακοινωθεί σε τελετή στο Sky Garden του Λονδίνου στις 23 Μαΐου 2023.

(Μάρτιος 2023)