Οι πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της Τεχνητής νοημοσύνης, επιφέρουν ιδιάζουσες προκλήσεις όσον αφορά την πνευματική ιδιοκτησία, καθώς προκειμένου να εκπαιδευτούν οι μηχανές τεχνητής νοημοσύνης απαιτείται να έχουν πρόσβαση σε μεγάλο όγκο δεδομένων, γεγονός που οδηγεί, αναπόφευκτα, σε αύξηση της ζήτησης δεδομένων εκπαίδευσης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης δημοσίευσε μια έκθεση-επισκόπηση κάποιων βασικών ζητημάτων που προκύπτουν από μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο για τη συλλογή δεδομένων, την «απόξεση δεδομένων» (scraping data) -όπου στην παρούσα έκθεση αναφέρεται ως αυτοματοποιημένη συλλογή δεδομένων από ιστότοπους τρίτων, βάσεις δεδομένων ή πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης- που επηρεάζει άμεσα δημιουργούς και κατόχους έργων που προστατεύονται από την πνευματική ιδιοκτησία, ιδιαίτερα εάν διεξάγεται χωρίς τη συγκατάθεση ή την πληρωμή τους.

Η έκθεση αναλύει τις διάφορες τεχνικές που εφαρμόζονται, τονίζοντας την ανάγκη για κοινή/πρότυπη ορολογία και σαφέστερη διάκριση μεταξύ αυτών των μεθόδων, που εμπλέκουν διάφορους τύπους δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και παρόμοιων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ηθικών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων σε βάσεις δεδομένων, των εμπορικών σημάτων κ.ά. Επιπλέον, προσδιορίζει βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς που χρησιμοποιούν την απόξεση δεδομένων για την υποστήριξη της έρευνας -ερευνητικά ιδρύματα και ακαδημαϊκοί φορείς, συσσωρευτές δεδομένων ΤΝ, καθώς και τεχνολογικές εταιρείες και φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών, που συχνά μπορεί να καθιστούν τα δεδομένα αυτά διαθέσιμα σε τρίτους, χωρίς σαφείς όρους αδειοδότησης ή σαφή γνωστοποίηση της προέλευσης των δεδομένων, εγείροντας θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλα νομικά ζητήματα.

Γίνεται αναφορά σε νομικές και ρυθμιστικές αντιδράσεις που έχουν υλοποιηθεί παγκόσμια -καθώς υφιστάμενοι νόμοι περί πνευματικών δικαιωμάτων προϋπήρχαν των σύγχρονων πρακτικών της Τεχνητής Νοημοσύνης- με κύριο στόχο την προστασία των δικαιωμάτων και την πρόληψη της κατάχρησης.

Τέλος, συνιστά πως η θέσπιση ενός «κώδικα δεοντολογίας» για την απόξεση δεδομένων, θα μπορούσε να συμβάλει στη χάραξη μιας υπεύθυνης πορείας με έναν διεθνώς συντονισμένο τρόπο -μέσω διατάξεων ευρείας εφαρμογής και συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τους διάφορους φορείς, μέσω μηχανισμών ελέγχου πρόσβασης στα δεδομένα, κοινών όρων συμβάσεων για την αντιμετώπιση νομικών και λειτουργικών ζητημάτων αλλά και κινήσεων ευαισθητοποίησης -εκπαίδευσης σχετικά με υπεύθυνη χρήση τέτοιων πρακτικών κ.ά.

Αναλυτικά μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έκθεση στο oecd.org