Ο «κύκλος της γραφής»
στην εκπαίδευση

epistimoniko ergo

Μπορεί να υπάρξει εκπαίδευση χωρίς βιβλία;

Το βιβλίο, έντυπο ή ηλεκτρονικό, ελληνικό ή ξενόγλωσσο, παραμένει πάντα το κύριο εργαλείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Είναι ο πολύτιμος βοηθός για τον καθηγητή αλλά και για τον φοιτητή, που επιθυμεί είτε να αφομοιώσει όσα έχει διδαχθεί, είτε να εμβαθύνει αντλώντας περαιτέρω πληροφορίες. Χωρίς τα κατάλληλα επιστημονικά και εκπαιδευτικά έργα λόγου, η μετάδοση της γνώσης θα ήταν ελλιπής και η διαδικασία της εκπαίδευσης ανέφικτη.

Μπορούν να υπάρξουν βιβλία χωρίς δημιουργούς;

Ως ακαδημαϊκοί γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα, ότι η συγγραφή και έκδοση ενός έγκυρου επιστημονικού ή εκπαιδευτικού συγγράμματος ή άρθρου, προϋποθέτει ώρες επίπονης εργασίας. Απαιτεί γνωστικό υπόβαθρο, βαθιά έρευνα και αλλεπάλληλα στάδια συγγραφής και αναθεώρησης μέχρι την οριστική του μορφή. Για να φτάσει όμως στον τελικό αποδέκτη, τον φοιτητή, χρειάζεται και ο εκδότης, ο οποίος θα επενδύσει στην έκδοση και θα αναλάβει τον σχεδιασμό και την επιμέλεια. Πίσω από κάθε βιβλίο λοιπόν, κρύβεται ένα πλήθος δημιουργών, ο συγγραφέας, ο μεταφραστής, ο εικονογράφος, ο εκδότης.

kathigitis
dikaiomata

Μπορούν να υπάρξουν δημιουργοί χωρίς δικαιώματα;

Το βιβλίο εξυπηρετεί την ανάγκη για μετάδοση της γνώσης που έχει ο συγγραφέας, και την οποία έρχεται να αγκαλιάσει ο εκδότης. Για να είναι όμως βιώσιμη η έκδοση βιβλίων, είναι προφανές ότι απαιτείται η αναγνώριση των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών, τα οποία διασφαλίζουν την αμοιβή συγγραφέων και εκδοτών. Σεβασμός στα πνευματικά δικαιώματα σημαίνει σεβασμός στην επιστήμη, στην τέχνη, στη γλώσσα, στον πολιτισμό, στην ίδια την ποιότητα της καθημερινής μας πρακτικής.

Ο «κύκλος της γραφής» στην εκπαίδευση

Ο «κύκλος της γραφής» στην εκπαίδευση, περικλείει τον καθηγητή-συγγραφέα, το επιστημονικό έργο, τον εκδότη, το εκπαιδευτικό σύγγραμμα, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα πνευματικά δικαιώματα. Ο συγγραφέας ανοίγει τον κύκλο, επενδύοντας γνώση, ενέργεια και χρόνο στη συγγραφή, ο εκδότης αναλαμβάνει με τη σειρά του την ευθύνη της παραγωγής του έργου, για να το συμπεριλάβει στη συνέχεια το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο διδακτικό του πρόγραμμα και να φθάσει με τον τρόπο αυτό στον τελικό του αποδέκτη, που δεν είναι άλλος από τον φοιτητή.

Όταν καταβάλλονται τα πνευματικά δικαιώματα, που αναλογούν στον συγγραφέα και τον εκδότη, τότε ολοκληρώνεται ο «κύκλος της γραφής». Στην αντίθετη περίπτωση όμως, ο κύκλος διαταράσσεται, «σπάζει». Γιατί, όπως έδειξαν και πρόσφατες έρευνες, η μη καταβολή δικαιωμάτων αναπαραγωγής σε συγγραφείς, εκδότες και άλλους συντελεστές, οδηγεί στη συρρίκνωση της παραγωγής αξιόλογου και έγκυρου εκπαιδευτικού υλικού.

Έρευνες και στοιχεία

Το 80% των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνάπτει συμβάσεις αμοιβής των πνευματικών δικαιωμάτων προκειμένου να αντλήσει το συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό που απαιτείται για τη διδασκαλία στα πανεπιστήμια.

Οι εκδόσεις εκπαιδευτικού περιεχομένου αντιπροσωπεύουν το 20% της συνολικής εκδοτικής παραγωγής στην Ευρώπη.

Τα δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας αποτελούν τον κύριο αποδέκτη των ελληνικών επιστημονικών έργων λόγου.

Η αμοιβή που εισπράττουν οι συγγραφείς και οι εκδότες, σε χώρες του εξωτερικού, για την αναπαραγωγή των έργων τους (π.χ. φωτοτυπίες, σάρωση και ανάρτηση στο διαδίκτυο, εν όλω ή εν μέρει), αποτελεί σημαντικό έσοδο για όλους τους συντελεστές που συμμετέχουν στη δημιουργία ενός έργου του λόγου.

Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το 25% του εισοδήματος των συγγραφέων στη Μεγάλη Βρετανία εξαρτάται κατά 60% από τα δικαιώματα αυτής της δευτερεύουσας χρήσης.

To 99,4% των συμβαλλομένων στην ευρωπαϊκή εκδοτική δραστηριότητα είναι εταιρίες μικρής ή μεσαίας κλίμακας.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΝΑΔΑ

Το 2012, ο Καναδάς υιοθέτησε το Copyright Modernization Act που εξαιρούσε από την καταβολή δικαιωμάτων αναπαραγωγής τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ως αποτέλεσμα αυτού:

  • Τα έσοδα από τη συλλογική αδειοδότηση δικαιωμάτων αναπαραγωγής μειώθηκαν κατά 80% μεταξύ 2012 και 2017.
  • Οι Καναδοί συγγραφείς έχασαν το 28% του εισοδήματός τους τα τελευταία 3 χρόνια.
  • Οι πωλήσεις βιβλίων στα εκπαιδευτικά ιδρύματα του Καναδά μειώθηκαν κατά το 1/3 μεταξύ 2010 και 2017.
  • Σήμερα η κυβέρνηση του Καναδά, διαπιστώνοντας τις αρνητικές συνέπειες, προσανατολίζεται σε αναθεώρηση του νόμου.

Θέλετε να αμείβεστε για το συγγραφικό έργο σας;

Την ανάγκη να αμείβεται κάθε χρήση των έργων λόγου, έρχεται να καλύψει ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ). Ο ΟΣΔΕΛ είναι ένας μη κερδοσκοπικός, αστικός συνεταιρισμός, που λειτουργεί με άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4481/2017, ανήκει στα μέλη του, δημιουργούς και εκδότες και διοικείται από αυτά.

Στόχος του ΟΣΔΕΛ είναι η συλλογική διαχείριση και προστασία των πνευματικών και των συγγενικών προς τα πνευματικά δικαιωμάτων των δημιουργών και των εκδοτών έργων του λόγου, καθώς επίσης και των εικαστικών και φωτογραφικών έργων. Τα δικαιώματα αυτά είναι δικαιώματα που για νομικούς ή πρακτικούς λόγους δεν μπορούν να τα διαχειριστούν ατομικά οι δικαιούχοι δημιουργοί και εκδότες.

Με δύο διαφορετικά προγράμματα αδειοδότησης, γενική αδειοδότηση ή αδειοδότηση ανά σελίδα, ο ΟΣΔΕΛ διευκολύνει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ώστε να έχουν καθ’ όλα νόμιμη πρόσβαση στα έργα των εκπροσωπούμενων ελλήνων και ξένων δικαιούχων. Μέσω των προγραμμάτων αυτών, οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί αποκτούν νόμιμη και εύκολη πρόσβαση σε πλούσιο επιστημονικό και εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο συνεχώς ανανεώνεται και εμπλουτίζεται, χωρίς να πρέπει να εξασφαλίσουν άδεια από κάθε συγγραφέα και εκδότη χωριστά.

Γίνε κι εσύ μέλος του ΟΣΔΕΛ, εξασφάλισε τα πνευματικά σου δικαιώματα, συνέχισε τον «κύκλο της γραφής» στην εκπαίδευση.

Προστατεύουμε τα δικαιώματα
Στηρίζουμε τη δημιουργία
Διευκολύνουμε τη γνώση

Θεμιστοκλέους 73
106 83, Αθήνα
Τ: 210 3849100 - 210 3849113
F: 210 3849105
E: info@osdel.gr
osdel.gr