ΟΣΔΕΛ
Ανησυχίες των Κρατών Μελών για την ΤΝ και τα πνευματικά δικαιώματα
Δημοσιεύτηκε 26 Ιουνίου, 2025
Στις 13 Μαΐου, αρκετά Κράτη Μέλη της ΕΕ αντάλλαξαν απόψεις στο Συμβούλιο Πολιτισμού και Αθλητισμού σχετικά με τους κινδύνους που ενδέχεται να προκαλέσουν τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης γενικού σκοπού (GPAI) για περιεχόμενο που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα.
Με επικεφαλής την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ουγγαρία, τα Κράτη Μέλη εξέφρασαν ανησυχία για τον εθελοντικό χαρακτήρα και την πιθανή αδυναμία του υφιστάμενου Κώδικα Πρακτικής για την ΤΝ, ζητώντας από την ΕΕ ισχυρότερες εγγυήσεις και δίκαιη αποζημίωση για τους δημιουργούς.
Η Πορτογαλία τόνισε την ανάγκη διαφάνειας ως προς τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ. Συγκεκριμένα, πρότεινε κάθε έργο (π.χ. βιβλία, μουσικά κομμάτια, εικόνες) που χρησιμοποιείται να αναγνωρίζεται με μοναδικό τρόπο και να τηρούνται βασικές αρχές για την προστασία των δικαιωμάτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι οι πάροχοι ΤΝ θα πρέπει να συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη δύο διαδικασίες για την ενίσχυση της συμμόρφωσης: ο Κώδικας Πρακτικής και ένα Πρότυπο Εκπαιδευτικών Δεδομένων.
Μετά τη συνεδρίαση, και ενόψει της έναρξης ισχύος τμημάτων του Κανονισμού για την ΤΝ τον Αύγουστο, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ουγγαρία υπέγραψαν κοινή επιστολή, με την οποία ζητούν συντονισμένη δράση για τη ρύθμιση της χρήσης της ΤΝ, την προστασία των δημιουργών, τη διαφάνεια στη χρήση δεδομένων και την εναρμόνιση της ανάπτυξης της ΤΝ με τις ευρωπαϊκές αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ΤΝ στην έρευνα
Το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε συμπεράσματα με τίτλο «Προς τη στρατηγική της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη», ζητώντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την ενίσχυση της υιοθέτησης της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) στην επιστήμη, με έμφαση σε μια ηθική, βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς και ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
Στα συμπεράσματα αναγνωρίζεται ότι η ΤΝ ήδη αλλάζει τη διαδικασία της επιστήμης, κυρίως μέσω ανάλυσης δεδομένων, προσομοιώσεων και μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, προσφέροντας νέες δυνατότητες τόσο στη βασική όσο και στην εφαρμοσμένη έρευνα. Υπογραμμίζεται, επίσης, η ανάγκη διεθνούς συνεργασίας, ηθικής χρήσης της ΤΝ, διαλειτουργικότητας, και αξιοποίησης της τεχνολογίας σε διεπιστημονικά ερευνητικά οικοσυστήματα.
Εκτός των παραπάνω, το Συμβούλιο διαπίστωσε έλλειψη ειδικής πολιτικής στην ΕΕ για την ΤΝ στην επιστήμη και ζήτησε μια νέα στρατηγική που θα στηρίζεται στη συνεργασία με τα κράτη μέλη και την ερευνητική κοινότητα.
Τέλος, το Συμβούλιο επισήμανε τους κινδύνους της ΤΝ, όπως η προκατάληψη, η παραπληροφόρηση και η ηθική εκτροπή, ενώ κάλεσε για κατευθυντήριες γραμμές, ποιοτικά κριτήρια και για χρήση ανοιχτών δεδομένων με βάση τις αρχές Δίκαιης Χρήσης (fair use).
Πηγή: European Commission, FEP
