Τον περασμένο Νοέμβριο, το ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης δημοσιοποίησε το κατηγορητήριο που απαγγέλθηκε σε δύο ρώσους υπηκόους για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, διαδικτυακή απάτη και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη λειτουργία της Z-Library, ενός από τους μεγαλύτερους πειρατικούς ιστότοπους ηλεκτρονικών βιβλίων παγκοσμίως. Το ζεύγος των Ρώσων συνελήφθη στις 3 Νοεμβρίου 2022 στην Κόρδοβα της Αργεντινής κατόπιν αιτήματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Ταυτόχρονα, το δίκτυο διαδικτυακών domains της Z-Library τέθηκε εκτός λειτουργίας και κατασχέθηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, σύμφωνα με δικαστική απόφαση.
«Οι κατηγορούμενοι κέρδιζαν παράνομα διακινώντας προστατευόμενο περιεχόμενο, ακόμα και μέσα σε λίγες ώρες από τη δημοσίευσή του, με θύματα συγγραφείς, εκδότες και βιβλιοπώλες», δήλωσε ο Εισαγγελέας της Ανατολικής Περιφέρειας της Νέας Υόρκης.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του FBI «οι κατηγορούμενοι φέρονται να λειτουργούσαν για πάνω από μία δεκαετία έναν ιστότοπο, του οποίου κεντρικός σκοπός ήταν η προσφορά προστατευόμενων έργων, κατά παράβαση των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Το FBI είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι όσοι σκοπεύουν κλέβοντας να επωφεληθούν από τη δημιουργικότητα των άλλων θα οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης και θα αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του νόμου».
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο και τις καταθέσεις, η Z-Library αυτοπροσδιορίζεται ως «η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στον κόσμο». Κατά τους ισχυρισμούς των διαχειριστών της προσφέρει περισσότερα από 11 εκατομμύρια ηλεκτρονικά βιβλία για λήψη. Δραστηριοποιείται περίπου από το 2009, δίνοντας πρόσβαση σε αρχεία ηλεκτρονικών βιβλίων σε διάφορες μορφές, ενώ ενθαρρύνει τους χρήστες να ανεβάζουν και να κατεβάζουν τίτλους. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι στόχος της είναι να διευκολύνει τους χρήστες να κατεβάζουν δωρεάν βιβλία που προστατεύονται από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας, κατά παράβαση της νομοθεσίας των ΗΠΑ. Εκτός από την αρχική της σελίδα, η Z-Library λειτουργεί και ως ένα πολύπλοκο δίκτυο περίπου 249 αλληλένδετων διαδικτυακών τομέων.
Το Γραφείο Διεθνών Υποθέσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και το Τμήμα Εγκλημάτων κατά Υπολογιστών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας, νομικοί εκπρόσωποι του FBI στο εξωτερικό και ξένες αρχές σε πολλές χώρες παρείχαν σημαντική βοήθεια στη διαλεύκανση της υπόθεσης. Επίσης εξίσου σημαντική ήταν και η συνδρομή οργανώσεων που εκπροσωπούν συγγραφείς και εκδότες, όπως η ένωση συγγραφέων The Authors Guild στη Νέα Υόρκη και η ένωση εκδοτών The Publishers Association στο Λονδίνο.
Η Z-Library περιλαμβάνεται και στη λίστα παρακολούθησης απομιμήσεων και πειρατείας (Counterfeit and Piracy Watch-List), που καταρτίζει η Γενική Διεύθυνση Εμπορίου (Directorate-General for Trade), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για τη διαμόρφωση της λίστας αυτής συλλέγονται στοιχεία και πληροφορίες από όλα τα κράτη-μέλη που έχουν προγράμματα παρακολούθησης της πειρατείας προστατευόμενων έργων. Ο ΟΣΔΕΛ, μέσω της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP), συμμετέχει κάθε χρόνο στην κατάρτιση της εν λόγω λίστας, παρέχοντας αναλυτικές πληροφορίες για ιστότοπους που διακινούν παράνομα βιβλία, με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώνει το Πρόγραμμα Antipiracy του Οργανισμού.
Ο ΟΣΔΕΛ έχει δεχθεί δεκάδες καταγγελίες για αναρτημένα αρχεία με παράνομο υλικό στη Z-Library, όπου εντοπίστηκαν και ταυτοποιήθηκαν εκατοντάδες τίτλοι ελλήνων δημιουργών και εκδοτών. Οι πληροφορίες αυτές αποτέλεσαν υποστηρικτικό υλικό των αιτημάτων που υπέβαλε ο Οργανισμός στην Επιτροπή για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ), με τα οποία ζητούσε τη διακοπή πρόσβασης σε επιμέρους ιστότοπους και σε ορισμένες IP του παράνομου ιστότοπου. Με τις θετικές αποφάσεις της Επιτροπής στα αιτήματα του ΟΣΔΕΛ, η πρόσβαση των χρηστών στους ιστότοπους που εντοπίστηκαν και καταγγέλθηκαν αποκλείστηκε από τους παρόχους διαδικτύου στην Ελλάδα (Cosmote, Vodafone, Forthnet, κ.ά.).
(Νοέμβριος 2022)