ΟΣΔΕΛ
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα στις Προγραμματικές Δηλώσεις του ΥΠΠΟ
H Υπουργός Πολιτισμού της νέας κυβέρνησης, κα Λίνα Μενδώνη, συμπεριέλαβε στις προγραμματικές της δηλώσεις την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας στο εθνικό μας δίκαιο. Η κα Μενδώνη ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία της:
«Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο. Το θέμα της διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων. Οφείλουμε να ακολουθήσουμε άμεσα το ευρωπαϊκό παράδειγμα, επιτρέποντας στους δημιουργούς να ρυθμίσουν τα ζητήματα των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων. Ο ρόλος του κράτους πρέπει να αφορά αποκλειστικά στην εποπτεία και την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο.»
H ενσωμάτωση της Οδηγίας πρέπει να πραγματοποιηθεί με τους σωστούς όρους και προϋποθέσεις για να επιφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Επομένως ο ΟΣΔΕΛ, οι εμπλεκόμενοι φορείς αλλά και οι συγγραφείς, οι δημοσιογράφοι και οι εκδότες θα πρέπει να αγωνιστούν τους επόμενους μήνες για να υιοθετηθούν σωστά οι κανόνες που θεσπίζει η Οδηγία.
Ειδικότερα η Οδηγία:
- Στοχεύει στην εξασφάλιση απόδοσης αποζημίωσης στους δημιουργούς (συγγραφείς, δημοσιογράφους, συνθέτες, ηθοποιούς κ.λπ.) καθώς και στους εκδότες και παραγωγούς για τη χρήση των έργων τους στο διαδίκτυο, όπως ακριβώς συμβαίνει και εκτός διαδικτύου εξισορροπώντας το χάσμα (value gap) μεταξύ των τεράστιων εσόδων των εταιρειών διαδικτύου και των ελάχιστων εσόδων των δημιουργών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μεταφορά της ευθύνης για τη διακίνηση έργων από τους χρήστες στις ψηφιακές πλατφόρμες, οι οποίες θα πρέπει να διασφαλίσουν την άδεια των δικαιούχων καταβάλλοντάς τους εύλογη αμοιβή.
- Προβλέπει ρυθμίσεις που διευκολύνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να καλύπτουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες τους με την ψηφιακή χρήση προστατευόμενου περιεχομένου εκπαιδευτικών και επιστημονικών βιβλίων με τη σύναψη συμβάσεων ή/και την καταβολή αμοιβής στους δικαιούχους. Επίσης, οι βιβλιοθήκες διευκολύνονται να αναπαράγουν και να διακινούν βιβλία εκτός εμπορίου.
- Διευκολύνει την πρόσβαση μη κερδοσκοπικών φορέων σε βάσεις κειμένων και δεδομένων με σκοπό την εξόρυξη και ανάλυσή τους (text and data mining).
- Κατοχυρώνει το δικαίωμα των εκδοτών να συμμετέχουν στα έσοδα της εύλογης αμοιβής για ιδιωτική χρήση (άρθρο 12) ενώ αναγνωρίζει συγγενικό δικαίωμα στους εκδότες ηλεκτρονικού τύπου (άρθρο 11).
- Προστατεύει την ελεύθερη αναφόρτωση και κοινοποίηση έργων για σκοπούς παράθεσης, κριτικής, σχολιασμού, γελοιογραφίας, παρωδίας ή μίμησης και ως εκ τούτου εξασφαλίζει τη χρήση διαδικτυακών memes και αρχείων GIF.
- Προστατεύει τις νεοφυείς πλατφόρμες προβλέποντας ελαφρύτερες υποχρεώσεις σε σχέση με τις μεγάλες ψηφιακές, ήδη υπάρχουσες στην αγορά, πλατφόρμες.
- Προβλέπει τη δυνατότητα των δημιουργών να εισπράξουν πρόσθετη αμοιβή εφόσον η αρχική αμοιβή είναι δυσανάλογα μικρή σε σχέση με την εμπορική επιτυχία του έργου τους και να καταγγείλουν τη σύμβασή τους εφόσον τα έργα τους δεν κυκλοφορούν.
(NL: Ιούλιος 2019)
