ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε νέο σχέδιο δράσης για τη διανοητική ιδιοκτησία -που αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη- με στόχο να βοηθήσει τις εταιρίες, και ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), να αξιοποιήσουν τα άυλα περιουσιακά στοιχεία τους, προκειμένου να συμβάλουν στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και ανάκαμψη της Ευρώπης στη μετά Covid-19 εποχή.

Στόχοι του σχεδίου δράσης είναι αφενός, να δοθεί η δυνατότητα στην ευρωπαϊκή βιομηχανία της δημιουργίας και της καινοτομίας να διατηρήσει την ηγετική της θέση σε παγκόσμιο επίπεδο και αφετέρου, να επιταχυνθούν η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης.

Ειδικότερα, το νέο σχέδιο δράσης καθορίζει τα βασικά βήματα για την προστασία, την αξιοποίηση και την κοινή χρήση της διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΙ) από τις ΜΜΕ, με στόχο την καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης, την προστασία των δικαιωμάτων ΔΙ και την προώθηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πανδημία ανέδειξε επίσης τη βαρύνουσα σημασία της τεχνολογίας και της καινοτομίας στην οικονομική ζωή και, ως εκ τούτου, το σχέδιο δράσης εστιάζει σ' αυτές τις παραμέτρους.

Άυλα περιουσιακά στοιχεία, όπως τα εμπορικά σήματα, τα σχέδια και υποδείγματα, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα δεδομένα, αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στη σημερινή οικονομία. Οι βιομηχανίες έντασης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας αντιπροσωπεύουν το 45% του συνολικού ΑΕΠ και το 93% του συνόλου των εξαγωγών της ΕΕ, ενώ η προστιθέμενη αξία της διανοητικής ιδιοκτησίας παρουσιάζει αύξηση στα περισσότερα ευρωπαϊκά βιομηχανικά οικοσυστήματα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι σχετικές με δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας καταχωρίσεις αυξάνονται, καθώς τα άυλα περιουσιακά στοιχεία διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στον παγκόσμιο αγώνα δρόμου για τεχνολογική πρωτοπορία. Το νέο σχέδιο δράσης της ΕΕ αξιοποιεί τα δυνατά σημεία του ευρωπαϊκού πλαισίου για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική ανάκαμψη και η ανθεκτικότητα της Ευρώπης στους βασικούς οικονομικούς κλάδους.

Το νέο σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξαγγέλλει μέτρα στους εξής πέντε τομείς:

I. Βελτίωση της προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας

Το σχέδιο δράσης προτείνει την αναβάθμιση μιας σειράς υφιστάμενων εργαλείων διανοητικής ιδιοκτησίας και την προσαρμογή τους στην ψηφιακή εποχή, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης των συμπληρωματικών πιστοποιητικών προστασίας (ΣΠΠ) για τα κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας φάρμακα και φυτοπροστατευτικά προϊόντα και του εκσυγχρονισμού της προστασίας των σχεδίων και υποδειγμάτων της ΕΕ. Αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας των γεωργικών γεωγραφικών ενδείξεων, ενώ παράλληλα εξετάζει τη σκοπιμότητα ενός συστήματος προστασίας των γεωγραφικών ενδείξεων για μη γεωργικά προϊόντα σε επίπεδο ΕΕ.

II. Ενίσχυση της αξιοποίησης της διανοητικής ιδιοκτησίας από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις

Οι δημιουργοί και οι εταιρίες, ιδίως οι ΜΜΕ, συχνά δεν γνωρίζουν τα οφέλη της ενσωμάτωσης της διανοητικής ιδιοκτησίας στην επιχειρηματική στρατηγική τους. Για παράδειγμα, μόνο το 9% των ΜΜΕ υποβάλλει αιτήσεις για προστασία των δικαιωμάτων ΔΙ. Για να βοηθήσει τις μικρότερες επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν τα άυλα περιουσιακά στοιχεία τους, η Επιτροπή προτείνει μέτρα για τη βελτίωση της ενημέρωσης και της παροχής συμβουλών. Θα βοηθήσει τις ΜΜΕ που πλήττονται από τον κορωνοϊό να διαχειρίζονται καλύτερα τα χαρτοφυλάκια δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας τους, μέσω ενός νέου προγράμματος χρηματοδότησης, στο πλαίσιο του οποίου 20 εκατ. ευρώ θα παρασχεθούν από τα κονδύλια του Γραφείοu Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) για το πρώτο έτος.

III. Διευκόλυνση του διαμοιρασμού της διανοητικής ιδιοκτησίας

Το σχέδιο δράσης αποσκοπεί στην προστασία των άυλων περιουσιακών στοιχείων, στα οποία βασίζεται η οικονομία και η κοινωνία μας, αλλά και στη βελτίωση της πρόσβασης σε αυτά. Αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το σύστημα ΔΙ στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ειδικά στον τομέα της υγείας, η Επιτροπή προτείνει μέτρα για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής ΔΙ σε περιόδους κρίσης, διασφαλίζοντας παράλληλα την απόδοση των επενδύσεων. Η Επιτροπή θα εργαστεί επίσης για τη βελτίωση των υποδομών πνευματικής ιδιοκτησίας και θα αναλάβει δράση για την καλύτερη κινητοποίηση των δεδομένων που προστατεύονται από δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας.

IV. Καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης και βελτίωση της επιβολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας

Οι εισαγωγές των προϊόντων παραποίησης/απομίμησης, καθώς και των πειρατικών προϊόντων ανέρχονται στο 6,8% του ΑΕΠ της ΕΕ. Η Επιτροπή σκοπεύει να βελτιώσει την αποτελεσματική και ισόρροπη επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Για παράδειγμα, ως συμπλήρωμα της επικείμενης δέσμης μέτρων για τις ψηφιακές υπηρεσίες, θα θεσπίσει μια εργαλειοθήκη για την καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης και για την προώθηση και τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των δικαιούχων διανοητικής ιδιοκτησίας, των ενδιάμεσων φορέων (όπως οι επιγραμμικές αγορές) και των αρχών επιβολής του νόμου.

V. Προώθηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο

Παρόλο που οι βιομηχανίες έντασης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας αντιπροσωπεύουν το 93% των εξαγωγών εμπορευμάτων της ΕΕ, οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις, όταν δραστηριοποιούνται σε τρίτες χώρες. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Επιτροπή έχει ως στόχο να ενισχύσει τη θέση της ΕΕ ως παγκόσμιου φορέα καθορισμού προτύπων σε θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Θα εντείνει επίσης την αντίδραση της ΕΕ σε αθέμιτες πρακτικές, όπως η βιομηχανική κατασκοπεία ή οι απόπειρες οικειοποίησης διανοητικής ιδιοκτησίας, που ακολουθούνται από τρίτες χώρες.

Ο Τιερί Μπρετόν, επίτροπος αρμόδιος για την εσωτερική αγορά, δήλωσε: «Με το νέο σχέδιο δράσης προτείνουμε την αναμόρφωση του συστήματος διανοητικής ιδιοκτησίας, ώστε να ενισχυθεί η ικανότητα της Ευρώπης να αναπτύσσει τεχνολογίες επόμενης γενιάς, να αναδειχθεί η πρόοδος στον τομέα των δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης, και να δοθεί η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να συμπράττουν σε περιόδους κρίσης, με απώτερο στόχο να στηριχθεί η πορεία της Ευρώπης προς την οικονομική ανάκαμψη και την πράσινη μετάβαση».

(Δεκέμβριος 2020)