ΟΣΔΕΛ
Η ΕΕ θεσπίζει κανόνες για τον περιορισμό της ισχύος των εταιριών τεχνολογίας και την εξασφάλιση περισσότερων επιλογών στους χρήστες
Στις 24 Μαρτίου 2022, οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου συμφώνησαν στους νέους κανόνες, που θα ισχύσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο τον περιορισμό της ισχύος των μεγάλων διαδικτυακών πλατφορμών στην αγορά. Ο κανονισμός για τις ψηφιακές αγορές (Digital Markets Act, DMA) στοχεύει στην καταπολέμηση των καταχρηστικών πρακτικών που χρησιμοποιούν οι μεγάλες πλατφόρμες, οι οποίες λειτουργούν ως «ρυθμιστές πρόσβασης» (gatekeepers) και δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να διεξάγει έρευνες αγοράς και να επιβάλλει κυρώσεις.
Το κείμενο, που συμφωνήθηκε προσωρινά από τους εκπροσώπους του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, βάζει στο στόχαστρο τις μεγάλες εταιρίες που παρέχουν τις λεγόμενες «βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας», όπως τα κοινωνικά δίκτυα ή οι μηχανές αναζήτησης, με κεφαλαιοποίηση αγοράς τουλάχιστον 75 δισ. ευρώ ή ετήσιο κύκλο εργασιών 7,5 δισ. ευρώ, οι οποίες είναι και οι πιο επιρρεπείς σε αθέμιτες επιχειρηματικές πρακτικές. Για να χαρακτηριστούν ως «ρυθμιστές πρόσβασης», οι εταιρίες αυτές πρέπει επίσης να παρέχουν συγκεκριμένες υπηρεσίες, όπως προγράμματα περιήγησης και ανταλλαγής μηνυμάτων ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία έχουν τουλάχιστον 45 εκατ. μηνιαίους τελικούς χρήστες στην ΕΕ και 10.000 ετήσιους επιχειρηματικούς χρήστες.
Κατά τη διάρκεια των τριμερών συνομιλιών μεταξύ Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής, οι νομοθέτες της ΕΕ συμφώνησαν ότι οι μεγαλύτερες υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων (όπως το Whatsapp, το Facebook Messenger ή το iMessage) θα πρέπει να συνδεθούν με τις μικρότερες πλατφόρμες ανταλλαγής μηνυμάτων, εάν αυτό ζητηθεί. Με αυτόν τον τρόπο οι χρήστες μικρών ή μεγάλων πλατφορμών θα μπορούν να ανταλλάσσουν μηνύματα, να στέλνουν αρχεία ή να πραγματοποιούν βιντεοκλήσεις σε εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, αποκτώντας έτσι πρόσβαση σε περισσότερες επιλογές. Όσον αφορά την υποχρέωση διαλειτουργικότητας για τα κοινωνικά δίκτυα, οι συννομοθέτες συμφώνησαν ότι οι εν λόγω διατάξεις διαλειτουργικότητας θα αξιολογηθούν στο μέλλον.
Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε επίσης ότι η χρήση προσωπικών δεδομένων για τη δημιουργία στοχευμένων διαφημίσεων θα επιτρέπεται μόνο με ρητή συγκατάθεση του χρήστη προς τον «ρυθμιστή πρόσβασης». Κατάφερε επίσης να συμπεριληφθεί ρύθμιση η οποία στους χρήστες να επιλέγουν ελεύθερα το πρόγραμμα περιήγησης, τους εικονικούς βοηθούς ή τις μηχανές αναζήτησης.
Εάν ένας «ρυθμιστής πρόσβασης» δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει πρόστιμα έως και 10% του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών του κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος και έως 20% σε περίπτωση επανειλημμένων παραβάσεων. Στην περίπτωση που πραγματοποιεί συστηματικές παραβάσεις, η Επιτροπή μπορεί να απαγορεύσει την απόκτηση άλλων εταιριών για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, ο εισηγητής της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών του Κοινοβουλίου, Andreas Schwab, δήλωσε:
«Η συμφωνία εγκαινιάζει μία νέα εποχή τεχνολογικής ρύθμισης παγκοσμίως. Ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές θέτει τέλος στην ολοένα αυξανόμενη κυριαρχία των μεγάλων εταιριών τεχνολογίας, γνωστές και ως Big Tech. Από τώρα και στο εξής, πρέπει να αποδείξουν ότι σέβονται τον θεμιτό ανταγωνισμό στο διαδίκτυο. Οι νέοι κανόνες θα συμβάλλουν στην εφαρμογή της βασικής αρχής. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη εξασφαλίζει θεμιτό ανταγωνισμό, περισσότερη καινοτομία και περισσότερες επιλογές για τους χρήστες.
Με τον νόμο για τις ψηφιακές αγορές (DMA), η Ευρώπη θέτει πρότυπα για το πώς θα λειτουργήσει η ψηφιακή οικονομία του μέλλοντος. Τώρα εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει γρήγορα τους νέους κανόνες.
Ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διασφαλίσαμε ότι ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές θα αποφέρει άμεσα και απτά αποτελέσματα: οι καταναλωτές θα έχουν την επιλογή να χρησιμοποιούν τις βασικές υπηρεσίες των εταιριών Big Tech, όπως προγράμματα περιήγησης, μηχανές αναζήτησης ή μηνύματα, και όλα αυτά χωρίς να χάνουν τον έλεγχο των δεδομένων τους.
Πάνω απ' όλα, ο νόμος αποφεύγει κάθε μορφή υπερρύθμισης για τις μικρές επιχειρήσεις. Οι προγραμματιστές εφαρμογών θα έχουν νέες ευκαιρίες, οι μικρές επιχειρήσεις θα έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε δεδομένα που σχετίζονται με τις επιχειρήσεις και η αγορά διαδικτυακής διαφήμισης θα γίνει πιο δίκαιη».
Αφού οριστικοποιηθεί το νομικό κείμενο σε τεχνικό επίπεδο και ολοκληρωθούν οι έλεγχοι, θα πρέπει να εγκριθεί τόσο από το Κοινοβούλιο, όσο και από το Συμβούλιο. Μόλις ολοκληρωθεί και αυτή η διαδικασία, θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και η ισχύς του Κανονισμού θα ξεκινήσει έξι μήνες μετά.
(Μάρτιος 2022)
