ΟΣΔΕΛ
Στο Εδιμβούργο πραγματοποιήθηκε το Παγκόσμιο Συνέδριο 2019 και η Ετήσια Γενική Συνέλευση της IFRRO
Το ετήσιο Παγκόσμιο Συνέδριο της IFRRO (International Federation of Reproduction Rights Organisations), μέλος της οποίας είναι ο ΟΣΔΕΛ, διοργανώθηκε εφέτος από 3 έως 7 Νοεμβρίου 2019, στο Εδιμβούργο. Την ευθύνη της διοργάνωσης είχε ο οργανισμός Copyright Licensing Agency (CLA), μέλος της IFRRO από το Ηνωμένο Βασίλειο. Στις εργασίες του συνεδρίου ο ΟΣΔΕΛ εκπροσωπήθηκε από τον Διευθυντή του Γιωργανδρέα Ζάννο.
Στο Εδιμβούργο βρέθηκαν πάνω από 200 σύνεδροι, προερχόμενοι από περίπου 100 οργανισμούς και 56 χώρες, για να συζητήσουν τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο της πνευματικής ιδιοκτησίας, που αφορούν τους ΟΣΔ και τις ενώσεις συγγραφέων και εκδοτών. Το θέμα του συνεδρίου ήταν «Η τεχνολογία, τα πνευματικά δικαιώματα και ο νότος: αξιοποιώντας δυνατότητες για το μέλλον».
Στις σχετικές παρουσιάσεις κυριάρχησαν για μια ακόμα χρονιά θέματα τεχνητής νοημοσύνης, blockchain και η εφαρμογή τους στον πολιτισμό και ειδικότερα στις εκδοτικές επιχειρήσεις καθώς και η αξιοποίησή τους στις αναπτυσσόμενες χώρες, με έμφαση στους τομείς της έρευνας και της εκπαίδευσης.
Τη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε η Ετήσια Γενική Συνέλευση της IFRRO. Βασικό θέμα ήταν ο απολογισμός του ΔΣ, η αλλαγή του καταστατικού και η πραγματοποίηση των αρχαιρεσιών.
Κατά τη συζήτηση του απολογισμού, έμφαση δόθηκε στο θέμα της συμμετοχής των εκδοτών από κοινού με τους δημιουργούς στους ΟΣΔ, στις εξαιρέσεις και στους περιορισμούς των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, και στον δημόσιο δανεισμό. Ειδικότερα:
α) Εκδότες και εύλογη αμοιβή
Αναφορικά με την αναγνώριση του δικαιώματος των εκδοτών να συμμετέχουν στα έσοδα από εύλογες αμοιβές (δικαίωμα που αμφισβητήθηκε μετά την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση HP/Reprobel στη Γερμανία και στην Ελλάδα), η ΙFRRO δραστηριοποιήθηκε με επιτυχία, ώστε να επιλυθεί το θέμα με ειδική νομοθετική ρύθμιση που συμπεριλήφθηκε στην οδηγία 790/2019, άρθ. 16. Το θέμα αυτό είναι θεμελιώδες για τη λειτουργία των οργανισμών. Το ΔΣ της IFRRO αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Η συνεργασία μεταξύ δημιουργών και εκδοτών και η κατανόηση ότι δημιουργοί και εκδότες έχουν αμφότεροι το δικαίωμα να συμμετέχουν στην αμοιβή για τις δευτερεύουσες εκμεταλλεύσεις των δημοσιευμένων έργων τους, αποτελούν το θεμέλιο για την επιτυχημένη λειτουργία των οργανισμών».
β) Εξαιρέσεις και περιορισμοί
Όπως διαπιστώθηκε, ο χώρος των ΟΣΔ αντιμετωπίζει συντονισμένη πίεση, που στοχεύει στην επέκταση του πεδίου των εξαιρέσεων και των περιορισμών, προκειμένου να πραγματοποιείται χρήση προστατευόμενων έργων χωρίς αμοιβή ή με μειωμένες αμοιβές αδειοδότησης. H IFRRO συνεργάζεται με τα μέλη της καθώς και με τη WIPO (World Intellectual Property Organization) και συμμετέχει σε διεθνή fora, προκειμένου να υπερασπιστεί την πάγια θέση της, σύμφωνα με την οποία η συλλογική διαχείριση προσφέρει, αποτελεσματικότερες λύσεις στα ζητήματα πρόσβασης συγκριτικά με τον θεσμό των εξαιρέσεων και των περιορισμών. Επίσης η IFRRO παρακολουθεί στενά και υποστηρίζει τις θέσεις των οργανισμών αναφορικά με την οδηγία DSM για τα πνευματικά δικαιώματα. Οι τελικές διατάξεις κρίνονται ικανοποιητικές, είναι κρίσιμο όμως να ενσωματωθούν σωστά στις εθνικές νομοθεσίες.
γ) Δημόσιος δανεισμός
Όσον αφορά το θέμα του δημόσιου δανεισμού, η IFRRO διαμόρφωσε στρατηγική, με κύριο άξονα τη στενότερη παρακολούθηση και υποστήριξή του διεθνώς. Επίσης συμμετέχει ενεργά στην επιτροπή του PLR International (Public Lending Right International website) και επιπλέον δημιούργησε και ομάδα εργασίας.
δ) Εύλογη αμοιβή για ιδιωτική χρήση
Ο θεσμός της εύλογης αμοιβής για ιδιωτική χρήση ή στο πλαίσιο άλλων εξαιρέσεων, είναι εξαιρετικά σημαντικός για πολλές χώρες. Η IFRRO έχει συστήσει ομάδα εργασίας (Equipment Levy Forum), στην οποία προεδρεύει ο Διευθυντής του ΟΣΔΕΛ Γιωργανδρέας Ζάννος και η οποία συνεδριάζει δύο φορές τον χρόνο. Η ομάδα εργασίας ασχολήθηκε με διάφορα πρακτικά ζητήματα, όπως η διανομή της εύλογης αμοιβής, ο ΦΠΑ, οι επανεξαγωγές συσκευών, κ.α. Επίσης ένα σημαντικό θέμα, που απασχόλησε τη Γενική Συνέλευση, ήταν η υποστήριξη της εύλογης αμοιβής, ιδιαίτερα στην ΕΕ, όπου ο θεσμός αμφισβητείται από τη βιομηχανία τεχνικών μέσων. Δημιουργήθηκε και ομάδα εργασίας (task force), η οποία θα συνεργαστεί με τη Γραμματεία της IFRRO για τη διαμόρφωση θέσεων και τη δημιουργία επικοινωνιακού υλικού.
ε) Αλλαγές καταστατικού IFRRO - αρχαιρεσίες
Οι αλλαγές του καταστατικού που προτάθηκαν και εγκρίθηκαν ομόφωνα, αφορούν κυρίως τυπικά θέματα προσαρμογής στον βελγικό νόμο και ρυθμίσεις που καθιστούν περισσότερο ευέλικτη την εκπροσώπηση του οργανισμού.
Μετά από τρεις θητείες είχαμε την αποχώρηση του Rainer Just (VG Wort) από τη θέση του Προέδρου. Μοναδικός υποψήφιος και νέος πλέον Πρόεδρος είναι ο Yngve Slettholm (Kopinor).
Τα υπόλοιπα μέλη του ΔΣ είναι:
Πρώτος Αντιπρόεδρος: Dora Makwinja (Malawi)
Δεύτερος Αντιπρόεδρος: Tracey Armstrong (ΗΠΑ)
Μέλη ΟΣΔ: Sandra Chastanet (Γαλλία), Samantha Holman (Ιρλανδία), Robert Staats (Γερμανία)
Μέλος Ενώσεως Δημιουργών: Morten Visby (EWC)
Μέλος Ενώσεων Εκδοτών: Sarah Faulder (PLS)
Οι εργασίες του συνεδρίου ολοκληρώθηκαν τις επόμενες ημέρες με τη σύγκλιση των επιμέρους επιτροπών και των ομάδων εργασίας της IFRRO.
Μεταξύ άλλων η Πρόεδρος του European Writers Council (EWC) και μέλος του ΔΣ της VGWort, Nina George, παρουσίασε τον θεσμό της εύλογης αμοιβής και τη σημασία του για τους δημιουργούς στο σύγχρονο τεχνολογικό και οικονομικό περιβάλλον.
Η πλήρης παρουσίαση της Nina George είναι διαθέσιμη εδώ.
Οι εργασίες του συνεδρίου στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία και οι σύνεδροι ανανέωσαν το ραντεβού τους για το επόμενο συνέδριο, που θα πραγματοποιηθεί στη Σιγκαπούρη το Νοέμβριο του 2020.