ΟΣΔΕΛ
Οι έλληνες δημιουργοί και εκδότες εξακολουθούν να μην εισπράττουν αμοιβή για τον δημόσιο δανεισμό
Τον Νοέμβριο συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη θέση σε ισχύ του ν. 4996/2022 για τα πνευματικά δικαιώματα, ο οποίος ενσωμάτωσε τις Οδηγίες (ΕΕ) 789/2019 και 790/2019 και ρύθμισε το δικαίωμα δημόσιου δανεισμού. Ο εν λόγω νόμος προβλέπει αμοιβή ύψους 350.000 ευρώ ετησίως για τον δημόσιο δανεισμό. Η αμοιβή αυτή αρχικά, βάσει του νόμου, υποχρεωτικά καταβάλλεται στους αρμόδιους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης, οι οποίοι στη συνέχεια κάνουν την κατανομή κατά 70% στους δημιουργούς (συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφους κ.α.) και κατά 30% στους εκδότες.
Όμως, για την είσπραξη της αμοιβής αυτής απαιτείται η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργών Πολιτισμού, Οικονομικών, Εσωτερικών και Παιδείας. Η ΚΥΑ αυτή δεν έχει μέχρι σήμερα εκδοθεί και ως εκ τούτου οι δικαιούχοι κινδυνεύουν να μην εισπράξουν αμοιβή εντός του 2023. Η αμοιβή των 350.000 ευρώ καταβάλλεται κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) από το Υπουργείο Εσωτερικών και κατά είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
Σημειώνεται ότι η καταβολή αμοιβής αποτελεί ενωσιακή υποχρέωση που προβλέπεται από την Οδηγία (ΕΕ) 115/2006. Η χώρα μας για πρώτη φορά ρύθμισε το θέμα της εύλογης αμοιβής το 2017 με τον ν. 4481/2017, προβλέποντας τον καθορισμό αμοιβής με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο θα εκδιδόταν εντός ενός έτους (δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο του 2018). Το διάταγμα όμως αυτό ποτέ δεν εκδόθηκε, με αποτέλεσμα οι έλληνες δημιουργοί και εκδότες να μην έχουν εισπράξει, κατά παράβαση του ενωσιακού δικαίου, καμία αμοιβή όλα αυτά τα χρόνια.
Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε σε ακόμα μια κωλυσιεργία του ελληνικού κράτους σε βάρος των ελλήνων δημιουργών και εκδοτών βιβλίων. Σύμφωνα με τον ν. 4996/2022, προβλέπεται η καταβολή εύλογης αμοιβής για τη χρήση αποσπασμάτων βιβλίων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Παρά τις ενέργειες του ΟΣΔΕΛ από την αρχή του τρέχοντος έτους, δεν έχει υπάρξει ανταπόκριση, συγκεκριμένα δεν έχει ούτε ξεκινήσει η σχετική διαβούλευση για τον καθορισμό της αμοιβής και την καταβολή της.
Επισημαίνεται ότι σε διεθνές επίπεδο οι πόροι από τον δημόσιο δανεισμό αλλά και από τη χρήση έργων στην εκπαίδευση συμβάλλουν καθοριστικά στην οικονομική ενίσχυση και επιβίωση των δικαιούχων, ιδίως των δημιουργών. Στη χώρα μας συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφοι εξακολουθούν να στερούνται αυτών των πόρων.
(Οκτώβριος 2023)
