Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου

ΟΣΔΕΛ

Τα σωματεία συγγραφέων, μεταφραστών και εκδοτών ζητούν από το Υπουργείο Πολιτισμού την επίλυση του θέματος του δημόσιου δανεισμού

Ο πρόσφατος εορτασμός στις 23 Απριλίου της Παγκόσμιας Ημέρας Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων, βρήκε τη χώρα μας, για ακόμα μια χρονιά, ασυνεπή απέναντι στη βασική της υποχρέωση να καταβάλλει εύλογη αμοιβή στους έλληνες συγγραφείς, μεταφραστές και εκδότες για τον δημόσιο δανεισμό των βιβλίων από τις βιβλιοθήκες.

Έχουν συμπληρωθεί 29 χρόνια από την ψήφιση της πρώτης σχετικής Οδηγίας 92/100/ΕΟΚ το 1992. Σύμφωνα με την εν λόγω Οδηγία, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεούνται να καταβάλουν εύλογη αμοιβή στους δικαιούχους για τον δημόσιο δανεισμό των έργων τους, που προστατεύονται από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Ο ν. 4481/2017 προέβλεψε την υποχρέωση καταβολής εύλογης αμοιβής, παρέπεμψε όμως τον καθορισμό της σε προεδρικό διάταγμα, το οποίο σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, έπρεπε να εκδοθεί εντός ενός έτους (δηλαδή ως τον Ιούλιο του 2018). Ήδη έχουνε περάσει τέσσερα χρόνια από την ψήφιση του νόμου και τρία από την καταληκτική ημερομηνία έκδοσης του προεδρικού διατάγματος και το θέμα ακόμα εκκρεμεί.

Ατυχώς, ο ίδιος νόμος εξαιρεί από την υποχρέωση καταβολής αμοιβής τις σχολικές και ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, με συνέπεια την αποστέρηση συγγραφέων, μεταφραστών και εκδοτών από την καταβολή δικαιωμάτων.

Είναι λοιπόν προφανές ότι το θέμα του δημόσιου δανεισμού και της αποζημίωσης συγγραφέων, μεταφραστών και εκδοτών χρονίζει και παραμένει σε εκκρεμότητα. Αυτή η αδικαιολόγητη καθυστέρηση προσβάλλει ευθέως τα πνευματικά δικαιώματα συγγραφέων και μεταφραστών, καθώς και τα συγγενικά δικαιώματα των εκδοτών, ενώ συνιστά κατάφωρη παραβίαση του ενωσιακού δικαίου.

Σε διεθνές επίπεδο, η εύλογη αμοιβή για τον δημόσιο δανεισμό αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τους δημιουργούς. Υπό την παρούσα συγκυρία μάλιστα θα προσέφερε ανακούφιση, ειδικά στους έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές, οι οποίοι δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης στην πολιτιστική βιομηχανία.

Σε μια προσπάθεια να επιλυθεί το ζήτημα, σχεδόν το σύνολο των σωματείων του βιβλίου που εκπροσωπούν συγγραφείς, μεταφραστές και εκδότες [Εταιρεία Συγγραφέων, Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών, Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, Ένωση Λογοτεχνών Β. Ελλάδος, Κύκλος Ποιητών, Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, Εταιρία Ελλήνων Μεταφραστών Λογοτεχνίας, Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών (ΠΕΜ), Πανελλήνια Ένωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου (ΠΕΕΜΠΙΠ), Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών (ΣΕΒΑ), Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων (ΣΕΕΒΙ), Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου (ΣΕΚΒ)], απηύθυναν σχετική επιστολή προς την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, με κοινοποίηση στην Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως και στον Υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη. Με την επιστολή αυτή ζητούν να οριστεί άμεσα, κατ' εφαρμογή του νόμου, το ύψος και οι λεπτομέρειες καταβολής της εύλογης αμοιβής για τον δημόσιο δανεισμό, καθώς και να καταργηθεί η εξαίρεση των σχολικών και ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών από την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης στους δικαιούχους. Μάλιστα επισημαίνουν ότι η καταβολή του ποσού της εύλογης αμοιβής θα πρέπει να επιβαρύνει τον γενικό προϋπολογισμό και όχι τους πενιχρούς προϋπολογισμούς των δανειστικών βιβλιοθηκών.

Όπως έχει υποχρέωση το κράτος να διασφαλίζει μέσω των δημόσιων βιβλιοθηκών τη δυνατότητα πρόσβασης των αναγνωστών στα βιβλία, έτσι οφείλει να διασφαλίζει και την αμοιβή των δημιουργών. Η στήριξη των βιβλιοθηκών και ο σεβασμός των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών είναι χαρακτηριστικά κάθε πολιτισμένης και ευνομούμενης κοινωνίας.

(Απρίλιος 2021)

  Επιστροφή