ΟΣΔΕΛ
IFRRO: Αντιδράσεις στην Απόφαση της Google για Περιορισμό Δημοσιεύσεων του ευρωπαϊκού Τύπου
Δημοσιεύτηκε 26 Νοεμβρίου, 2024
Η Διεθνής Ομοσπονδία Οργανώσεων Δικαιωμάτων Αναπαραγωγής (IFRRO) είναι η κορυφαία οργάνωση που εκπροσωπεί οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης υλικού κειμένου και εικόνας, συγγραφείς και εκδότες, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο παγκόσμιο οικοσύστημα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Με 158 μέλη από περίπου 90 χώρες, μεταξύ των οποίων ο ΟΣΔΕΛ, μόνος από τους ελληνικούς ΟΣΔ, η αποστολή της IFRRO είναι να προωθεί την αποτελεσματική συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας τη νόμιμη και αμειβόμενη χρήση έργων κειμένου και εικόνας.
Η IFRRO, με ανακοίνωσή της στις 15.11.2024, εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για την πρόσφατη ανακοίνωση της Google να περιορίσει την πρόσβαση σε δημοσιεύματα του Τύπου από Ευρωπαίους εκδότες σε ορισμένες χώρες, στο πλαίσιο ενός «πειράματος».
Συγκεκριμένα, η Google είχε ανακοινώσει την πρόθεσή της να παύσει μερικώς την εμφάνιση δημοσιεύσεων του Τύπου στο Βέλγιο, στην Κροατία, στη Δανία, στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στις Κάτω Χώρες, στην Πολωνία και στην Ισπανία.
Σύμφωνα με την εταιρεία, το πείραμα θα επηρέαζε περίπου το 1% των χρηστών στις χώρες αυτές, χωρίς όμως να παρέχει λεπτομέρειες για τον τρόπο επιλογής των χρηστών ή τη διάρκεια του δοκιμαστικού περιορισμού.
Αιτίες και Συνέπειες
Η IFRRO εκτιμά ότι αυτή η κίνηση της Google αποτελεί απάντηση στα αιτήματα των εκδοτών Τύπου για μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με την επισκεψιμότητα που λαμβάνουν τα δημοσιεύματά τους μέσω του Google News και άλλων υπηρεσιών. Τα αιτήματα αυτά βασίζονται στην Οδηγία (ΕΕ) 2019/790, και συγκεκριμένα στο Άρθρο 15, το οποίο δίνει στους εκδότες Τύπου το δικαίωμα να επιτρέπουν την επιγραμμική χρήση των δημοσιεύσεών τους και να λαμβάνουν δίκαιη αμοιβή. Παράλληλα, η οδηγία προβλέπει τη διασφάλιση κατάλληλου μεριδίου αμοιβής και για τους συγγραφείς.
Παρά την ισχύουσα νομοθεσία, η IFRRO τονίζει ότι μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες, όπως η Google, συχνά αποφεύγουν τις διαπραγματεύσεις, εκμεταλλευόμενες τη δεσπόζουσα θέση τους για να αποφύγουν την καταβολή αμοιβών.
Ζήτημα Ελευθερίας του Τύπου
Η IFRRO επισημαίνει ότι η απόφαση της Google να περιορίσει την πρόσβαση στο περιεχόμενο των εκδοτών δεν έρχεται μόνο σε αντίθεση με τη νομοθεσία αλλά υπονομεύει και την ελευθερία του Τύπου. Η μονομερής αυτή ενέργεια στερεί από εκατομμύρια χρήστες την πρόσβαση σε ειδήσεις, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Στη Γαλλία, η ένταση κλιμακώθηκε, καθώς το αρμόδιο Δικαστήριο του Παρισιού επέβαλε στην Google την αναστολή της δοκιμής, απειλώντας με χρηματική ποινή έως 900.000 ευρώ ανά ημέρα. Η δικαστική αυτή απόφαση προέκυψε μετά από αγωγή που κατέθεσε το Συνδικάτο Συντακτών Περιοδικού Τύπου (SEPM).
Κριτική στις Στρατηγικές της Google
Πέρα από το συγκεκριμένο ζήτημα, η IFRRO εκφράζει ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με τις στρατηγικές της Google, όπως η αξιοποίηση τεχνολογιών AI (π.χ. Google Gemini), οι οποίες, σύμφωνα με την ανακοίνωση της, παραμερίζουν τη δίκαιη μεταχείριση εκδοτών και συγγραφέων.
Η IFRRO τονίζει επίσης ότι οποιαδήποτε τέτοια στάση δεν μπορεί να παραμείνει ανεξέλεγκτη. Καλεί σε πλήρη διαφάνεια και ανεξάρτητη επαλήθευση οποιασδήποτε έρευνας ή αξιολόγησης σχετικά με τις πρακτικές της Google. Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη διαλόγου με τους εκπροσώπους των δικαιούχων, εκδοτών και δημιουργών, ώστε να διασφαλιστεί ένα δίκαιο και βιώσιμο ψηφιακό οικοσύστημα που θα σέβεται τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Με αυτόν τον τρόπο, η Google μπορεί να συμβάλει στην οικοδόμηση ενός δικαιότερου ψηφιακού οικοσυστήματος, που θα στηρίζει τη δημοκρατία και την ελευθερία του Τύπου, διατηρώντας ταυτόχρονα την εμπιστοσύνη των χρηστών και των συνεργατών της.
