ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Η σήμανση των βιβλίων, εάν έχουν δημιουργηθεί ή μεταφραστεί από άνθρωπο ή αν έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς τεχνητή νοημοσύνη για το περιεχόμενό τους, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερο το διεθνές εκδοτικό στερέωμα, με όλο και περισσότερους εκδότες να παίρνουν θέση.

Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί ο βρετανικός εκδοτικός οίκος Faber, ο οποίος ανακοίνωσε ότι θα προσθέσει σφραγίδα «Human Written» («Γραμμένο από άνθρωπο») στο νέο βιβλίο της Σάρα Χολ ονόματι Helm, που θα κυκλοφορήσει στις 28 Αυγούστου. Όπως δήλωσε ο Νταν Κόνγουεϊ, Διευθυντής της Publishers Association (PA), οι καταναλωτές θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, και η σήμανση θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης τους: «Αναγνωρίζουμε ότι οι ενημερωμένοι καταναλωτές θα αποτελέσουν κλειδί στην εξέλιξή μας στο τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης και ότι η σήμανση θα παίξει ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση. Το μέλλον της σήμανσης αποτελούσε μέρος της κυβερνητικής διαβούλευσης νωρίτερα φέτος και εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημα υψηλής σημασίας για τον κλάδο μας, αλλά και για άλλους. Ανυπομονούμε να συζητήσουμε με διαδικτυακούς πωλητές, όπως η Amazon, πώς θα μπορέσουμε να κινηθούμε σωστά, ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να εμπιστεύονται ό,τι αγοράζουν».

Η Μέρι Κάναμ, στέλεχος της Faber, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Πιστεύουμε στη μοναδικότητα της ανθρώπινης δημιουργικότητας και φαντασίας. Ο ρόλος μας ως εκδότες είναι να εντοπίζουμε και να ενισχύουμε ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει το ανθρώπινο μυαλό μέσω του γραπτού λόγου. Το σήμα της Faber θα συνεχίσει να αντιπροσωπεύει αυτήν την ανθρώπινη καταγωγή και θα στηρίξουμε τη Σάρα Χολ με κάθε τρόπο, ώστε να ενισχύσει το ζωτικής σημασίας μήνυμα της ανθρώπινης έκφρασης».

Την ίδια στιγμή στο Amazon, εξαιτίας της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, έχουν αυξηθεί τα φαινόμενα κειμένων χαμηλής ποιότητας, που δημιουργούνται μέσω ΑΙ, τα οποία μιμούνται νέα best-seller, προσφέροντας περιλήψεις, οδηγούς ή βιογραφίες, βασιζόμενα στο ύφος ή στο περιεχόμενο των πρωτότυπων έργων, χωρίς να προσθέτουν, όμως, καμία ουσιαστική ανάλυση. Αξιοποιούν το όνομα των συγγραφέων και την επιτυχία των βιβλίων τους για να κερδίσουν εύκολες πωλήσεις, δυσκολεύοντας τους καταναλωτές να ξεχωρίσουν το αυθεντικό περιεχόμενο.

Το Amazon προσπαθεί να περιορίσει το πρόβλημα αφαιρώντας τους επίμαχους τίτλους ύστερα από καταγγελίες, όμως οι ρυθμοί δημιουργίας και ανάρτησής τους είναι τόσο γρήγοροι που καταφέρνουν να εκμεταλλευτούν την αρχική περίοδο της κυκλοφορίας των νέων βιβλίων. Η Authors Guild, μια από τις παλαιότερες οργανώσεις συγγραφέων στις ΗΠΑ με μακρά παράδοση στην προάσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων τους, βλέποντας τον κίνδυνο να διογκώνεται, πιέζει το Amazon να επιβάλει αυστηρότερα μέτρα. Ζητά από την εταιρία:

1. να απαιτεί σήμανση των κειμένων που παράγονται πλήρως ή κατά κύριο λόγο από ΑΙ
2. να μπλοκάρει την ανάρτησή τους εκ των προτέρων
3. να επενδύσει στην ανάπτυξη εργαλείων ανίχνευσης κειμένων που παράγονται από τεχνητή νοημοσύνη
4. να στηρίξει νομοθετικές πρωτοβουλίες για την προστασία των δημιουργών, τόσο ως προς το όνομά τους όσο και ως προς το ύφος τους

Αντίστοιχα, στη Γαλλία, οι ηθοποιοί-αφηγητές ηχοβιβλίων και ο Σύνδεσμος Εκδοτών (SNE) συμφώνησαν να προσθέτουν σήμανση «Interprétation humaine» («Ανθρώπινη ερμηνεία») για τα ηχοβιβλία τους. Παράλληλα, η Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP) έχει θέσει το ζήτημα της σήμανσης στο επίκεντρο των συζητήσεών της, ρωτώντας τα μέλη της κατά τη Γενική Συνέλευση στο Ταλίν πώς τοποθετούνται στο ζήτημα και αξιολογώντας τις απαντήσεις τους. Οι εθνικοί σύνδεσμοι εκδοτών συλλέγουν σχόλια από τα μέλη τους, πριν καταθέσουν επίσημες προτάσεις για το μέλλον της σήμανσης των βιβλίων.

Ο αμερικάνικος ΟΣΔ έργων εικόνας (ASCRL) υλοποιεί, με τη σειρά του, ένα διεθνές πρόγραμμα για Σήμα Πιστοποίησης Ανθρώπινης Δημιουργίας (Human Authorship Certification Mark), το οποίο θα εμφανίζεται σε κάθε έργο που δημιουργήθηκε από άνθρωπο (με ή χωρίς τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης) και όχι αμιγώς από τεχνητή νοημοσύνη.

Προκειμένου να ξεχωρίσουν και να αναδειχτούν τα έργα ανθρώπινης δημιουργίας έναντι των έργων AI, έχει συσταθεί επιπλέον και μια ξεχωριστή ανεξάρτητη οντότητα για τη διαχείριση του προγράμματος, η ICAC (International Council for Authorship Certification), η οποία πρότεινε στον ΟΣΔΕΛ, να συμμετέχει στην κοινοπραξία αυτή, μαζί με φορείς που έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον όπως American Photographic Artists, ASCRL, Graphic Artists Guild και Bildupphovsratt.

Προς το παρόν, φαίνεται ο μεγαλύτερος διαδικτυακός πωλητής, η Amazon, να μην έχει πρόθεση να επιβάλει σήμανση για έργα που έχουν δημιουργηθεί από τεχνητή νοημοσύνη. Παρ’ όλα αυτά, το ζήτημα της σήμανσης – ανθρώπινη ή τεχνητή νοημοσύνη – θα τεθεί επιτακτικά στο προσκήνιο τους επόμενους μήνες, και είναι πιθανό ότι η FEP θα κληθεί να πάρει θέση, υπερασπιζόμενη το δικαίωμα των καταναλωτών να γνωρίζουν την προέλευση των κειμένων που επιλέγουν να διαβάσουν.

Σε κάθε περίπτωση καταναλωτές και συγγραφείς καλούνται να βρίσκονται σε επιφυλακή. Οι μεν θα πρέπει να καταγγέλλουν κείμενα που αγόρασαν εν αγνοία τους ως προϊόντα ΑΙ και οι δε, να συνεργάζονται με φορείς και ενώσεις συγγραφέων για να υπερασπιστούν το έργο τους. Στόχος όλων είναι να διασφαλιστεί ότι το εκδοτικό οικοσύστημα θα παραμείνει αξιόπιστο, δίκαιο και βασισμένο στην αυθεντική πνευματική εργασία των δημιουργών.

Πηγή: FEP, authorsguild.org