ΟΣΔΕΛ
Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλεί σε στήριξη του κλάδου του βιβλίου
Οι ευρωβουλευτές που συμμετέχουν στην Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας, στη συνεδρίαση του Ιουλίου, συζήτησαν τα θέματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος του βιβλίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός και η έλλειψη χαρτιού. Παράλληλα, εξέφρασαν την υποστήριξή τους σε συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες και διανομείς.
Στο κείμενο που εγκρίθηκε με 27 ψήφους υπέρ, καμία κατά και 1 αποχή, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τις αυξανόμενες τάσεις λογοκρισίας και αυτολογοκρισίας σε ορισμένα κράτη-μέλη, οι οποίες επηρεάζουν τον τομέα του βιβλίου. Επισημαίνουν επίσης ζητήματα όπως ο αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ κυρίαρχων διαδικτυακών διανομέων και ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων, η έλλειψη χαρτιού και μελανιού και το αυξανόμενο κόστος που προκαλείται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Είναι η πρώτη φορά εδώ και 10 χρόνια που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εστιάζει στις ανάγκες αυτού του σημαντικού κλάδου. Διαμορφώσαμε τις συστάσεις μας κατά τέτοιον τρόπο ώστε να βοηθήσουμε τον κλάδο να ανταπεξέλθει στις πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα, όπως η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η τεχνητή νοημοσύνη, η διαλειτουργικότητα των ηλεκτρονικών βιβλίων και ο δίκαιος ανταγωνισμός στην αγορά», δήλωσε ο εισηγητής Τόμας Φρανκόφσκι.
Συνεχίζοντας, πρόσθεσε «στόχος μας είναι να προωθήσουμε την ανάγνωση και την έκδοση βιβλίων στις χώρες της ΕΕ, μέσω ποικίλων πρωτοβουλιών, όπως είναι το πρώτο πρόγραμμα βιβλίου για παιδιά, η καθιέρωση ειδικού σήματος που θα προβάλλει τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία στην ΕΕ και η εισαγωγή πολιτιστικών κουπονιών».
Ενθάρρυνση της μετάφρασης
Η έκθεση καλεί την Επιτροπή και τα κράτη-μέλη να στηρίξουν τη μετάφραση βιβλίων σε περιφερειακές, μειονοτικές και λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες και γενικά σε άλλες γλώσσες εκτός της αγγλικής, καθώς και τη μετάφραση ευρωπαϊκών μη λογοτεχνικών βιβλίων.
Στήριξη των παιδικών βιβλίων
Υπογραμμίζοντας τη σημασία της παιδικής ανάγνωσης, τα μέλη προτείνουν, για παράδειγμα, τη δημιουργία κατηγορίας παιδικών βιβλίων στο Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (EUPL), καθώς και ένα πανευρωπαϊκό «πρόγραμμα πρώτου βιβλίου», που θα δίνει στο παιδί το πρώτο του βιβλίο καθώς και μια κάρτα βιβλιοθήκης.
Προώθηση της ανάγνωσης
Επισημαίνοντας τη σταθερή μείωση της ανάγνωσης, η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας ζητά να γίνουν τα βιβλία πιο προσιτά στο κοινό, με την καθιέρωση μηδενικού ΦΠΑ για όλες τις μορφές βιβλίων στα κράτη-μέλη. Προτείνει επίσης τη διανομή «πολιτιστικών κουπονιών» που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά ευρωπαϊκών λογοτεχνικών έργων. Τέλος, οι ευρωβουλευτές αναφέρουν ότι το ποσοστό βιβλίων προσβάσιμων στα άτομα με αναπηρία εξακολουθεί να είναι χαμηλό.
Πράσινη μετάβαση του κλάδου
Η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη πρέπει να στηρίξουν τον κλάδο στην πράσινη μετάβαση σε όλα τα τμήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πρώτων υλών, της βιώσιμης συσκευασίας και των μεταφορών που απαιτούνται για την παραγωγή και τη διανομή των τυπωμένων βιβλίων. Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, τα προγράμματα «εκτύπωσης κατ’ απαίτηση» και οι περιορισμοί για την πολτοποίηση των βιβλίων θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη βιωσιμότητα στον κλάδο.
Ο κλάδος του βιβλίου είναι μια από τις μεγαλύτερες πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες στην Ευρώπη, με περίπου 600.000 τίτλους, που εκδίδονται ετησίως και με περισσότερους από μισό εκατομμύριο εργαζόμενους στη συνολική αλυσίδα αξίας. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Εκδοτών (FEP), τα έντυπα βιβλία αντιπροσωπεύουν περίπου το 85% των πωλήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά και προτιμώνται ιδιαίτερα από τους νέους αναγνώστες. Ταυτόχρονα, πολλά από τα ευρωπαϊκά παιδικά βιβλία τυπώνονται στην Ασία λόγω μη επαρκούς παραγωγικής ικανότητας στην Ευρώπη.
(Ιούλιος 2023)
